Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie objętej ubezpieczeniem chorobowym w przypadku konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny. Świadczenie to można pobierać przez okres zwolnienia od pracy, jednak nie dłużej niż przez 60, 30 lub 14 dni w roku kalendarzowym, w zależności od podmiotu, nad którym opieka jest sprawowana.

W przypadku sprawowania opieki nad chorym dzieckiem ubezpieczony może skorzystać z 60 dni zwolnienia lekarskiego z tego tytułu, o ile dziecko nie ukończyło 14 lat. Jeśli dziecko ukończyło 14. rok życia i posiada orzeczenie o niepełnosprawności, to ubezpieczonemu przysługuje 30 dni zwolnienia od pracy. Jeżeli dziecko jest pełnosprawne i ukończyło 14 lat albo opieka dotyczy innego chorego członka rodziny, to zasiłek opiekuńczy może być pobierany przez 14 dni.

O czasie trwania zwolnienia decyduje lekarz. Podejmując decyzję w tym przedmiocie lekarz powinien wziąć pod uwagę rodzaj choroby i stan zdrowia chorego. Zwolnienie z tytułu opieki udzielane jest na dni kalendarzowe, nie na dni robocze. Może ono obejmować również dni wolne od pracy. Jednakże powinno ono odpowiadać okresowi, przez który istnieje konieczność sprawowania opieki.

Pracownik zatrudniony na część etatu ma prawo do zasiłku opiekuńczego na takich samych zasadach, jak pracownik zatrudniony na pełny etat. Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie przewiduje ograniczania wymiaru omawianego zwolnienia od pracy ze względu na wymiar czasu pracy pracownika. Dlatego też zarówno pracownikowi pełnoetatowemu jak i zatrudnionemu na niewielką część etatu może skorzystać z takiej samej liczby dni zasiłku opiekuńczego – zgodnie z ustawowymi limitami.