Emeryturę przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek emerytalny. Emeryturę przyznaje się od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku emerytalnego, a w przypadku gdy w dniu osiągnięcia wieku emerytalnego wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana – od pierwszego dnia miesiąca, od którego byłaby podjęta wypłata renty.
Jeżeli wniosek o emeryturę zostanie zgłoszony do końca miesiąca, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny i spełnił warunki wymagane do jej przyznania – prawo do emerytury ustala się na wniosek osoby zainteresowanej na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy, a nie z urzędu. W takim przypadku zainteresowany zachowuje możliwość wyboru emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Osobie, której przyznaje się z urzędu emeryturę, ponownie ustala się wysokość renty, przyjmując do ustalenia podstawy jej wymiaru minimalne wynagrodzenie, o ile w podstawie wymiaru renty za okresy, w których osoba ta podlega ubezpieczeniu – ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, zostało przyjęte wynagrodzenie „zerowe”. Emeryturę przyznawaną z urzędu oblicza się w myśl art. 26 ustawy emerytalnej. Przy ustalaniu dalszego średniego trwania życia dla potrzeb obliczenia emerytury przyznawanej z urzędu przyjmuje się tablice obowiązujące w dniu, od którego zostanie przyznana ta emerytura.
Średnie dalsze trwanie życia ustala się:
– na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli emerytura zostanie z urzędu przyznana od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego,
– na dzień, od którego zostanie przyznana z urzędu emerytura, jeżeli emerytura ta zostanie przyznana od miesiąca, od którego podjęta byłaby wypłata renty.
Kobiecie, której przyznano z urzędu emeryturę, a która w latach 2009-2013 ukończyła wiek emerytalny, emeryturę oblicza się ponownie wyłącznie na jej wniosek, zgodnie z art. 183 ustawy emerytalnej, tj. w wysokości mieszanej (art. 24a ust. 4). Wysokość emerytury przyznanej z urzędu ulega ponownemu ustaleniu na zasadach określonych w art. 108 ustawy. Emerytura przyznana z urzędu i obliczona w myśl art. 26, art. 183 lub art. 108 ustawy emerytalnej nie może być niższa od dotychczas pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeżeli po dniu, od którego zostanie przyznana z urzędu emerytura osobie pobierającej rentę z tytułu niezdolność do pracy, ujawnione zostaną okoliczności istniejące przed przyznaniem emerytury z urzędu, powodujące konieczność ponownego ustalenia wysokości renty, ZUS ponownie ustali wysokość tej renty, a następnie wysokość emerytury przyznanej z urzędu.