Emerytura pomostowa to świadczenie, przysługujące pracownikom, którzy wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W pierwszej kolejności należy przeanalizować, czy wykonywana przez pracownika praca spełnia określone warunki. Jeśli tak to powinno to zostać potwierdzone w świadectwie pracy lub w zaświadczeniu wystawianym na podstawie przepisów szczególnych.

Przyjmuje się, iż pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stanowi zatrudnienie przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Pracodawca obowiązany jest potwierdzić okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, którego wzór określają przepisy wydane na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy.

Praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stanowi przesłankę tzw. emerytury pomostowej. Jej uzyskanie wymaga także posiadania odpowiedniego okresu zatrudnienia oraz osiągnięcia ustawowo określonego wieku.

Za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia). Co do zasady prawo do wcześniejszej emerytury nabywa pracownik, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: dla kobiet 55 lat i dla mężczyzn 60 lat,

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wymagania szczególne co do wieku i czasu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stawiane są m.in. pracownikom, którzy wykonywali pracę na statkach żeglugi powietrznej (§5 rozporządzenia), pracownikom, którzy wykonywali pracę w morskich portach handlowych oraz przedsiębiorstwach pomocniczych działających na rzecz tych portów (§6 rozporządzenia), czy pracownikom, który wykonywali pracę w hutnictwie (§7 rozporządzenia).