W indywidualnych sytuacjach, pomimo literalnego ich wykluczenia treścią rozporządzenia z obowiązku składkowego, takie ekwiwalenty mogą jednak stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Z taką sytuacją spotkamy się, gdy wypłacone świadczenie będzie miało charakter pozorny, czyli nie dający się obiektywnie przypisać wskazanym powyżej cechom.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w dowodzeniu pozorności wypłaconych ekwiwalentów opiera się na orzecznictwie wypracowanym na gruncie prawa podatkowego. Będą zatem stanowić podstawę naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne środki otrzymane jako ekwiwalent w wysokości zawyżonej, przewyższającej znacznie rynkowe ceny kosztów prania, czyszczenia lub zakupu odzieży roboczej. Analogicznie traktowany jest również ekwiwalent wypłacany osobie zatrudnionej na stanowisku, które nie wymaga korzystania z odzieży roboczej.
Na marginesie należy zwrócić uwagę na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 lutego 2010 r. (sygn. P 16/09). W przywołanym wyroku Trybunału Konstytucyjnego rozciągnięto zakres przedmiotowy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe również na ekwiwalenty wypłacane osobom realizującym czynności na podstawie umów cywilnoprawnych (umowy zlecenia, umowy agencyjne, inne umowy o świadczenie usług).