Skopiuj link
Organy Spółki
Kwestie związane z funkcjonowaniem spółek zostały uregulowane w ustawie z dnia 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych. W sprawach dotyczących organizacji spółek z ograniczoną odpowiedzialnością należy sięgnąć do art. 151 – art. 300 kodeksu spółek handlowych.
W świetle art. 201 zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Mając powyższe zapisy na uwadze należy stwierdzić, iż – po pierwsze – zarząd jest obligatoryjnym organem spółki i – po drugie – zasady powoływania i odwoływania członków zarządu regulują przepisy wewnątrzorganizacyjne.
Regulacje wynikające z kodeksu spółek handlowych
Jak wynika z art. 203 § 1 „członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników (…)”. Należy jednak podkreślić, iż użytego w cytowanym przepisie określenia „odwołany” nie można utożsamiać z stosunkiem pracy z tytułu powołania wynikającym z art. 68 – art. 72 kodeksu pracy.
W dalszej części przepisu (art. 203 § 1) czytamy, iż nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.
Dopuszczalność zawarcia umowy o pracę z członkiem zarządu sp. z o.o.
Podstawą zatrudnienia członka zarządu może być więc albo stosunek pracy, albo zatrudnienie cywilnoprawne. W pierwszym przypadku będą miały zastosowanie przepisy kodeksu pracy, a członek zarządu skorzysta z wszystkich uprawnień przewidzianych dla pracobiorców, natomiast w drugim stosowne przepisy kodeksu cywilnego.
Wśród umów cywilnoprawnych, na podstawie których członek zarządu może być zatrudniony, należy wymienić: umowę zlecenia, kontrakt menadżerski czy też umowę o zarządzanie. Są to stosunki prawne podlegające cywilnoprawnej zasadzie swobody zawierania umów, dlatego też ich treść może być ukształtowana bardziej elastycznie.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego…
Warto wskazać trzy interesujące orzeczenia dotyczące omawianej kwestii.
W pierwszym z wyroków SN wypowiedział się na temat możliwości i skuteczności zatrudniania członka zarządu w przypadku jednoosobowych spółek handlowych na podstawie umowy o pracę, w drugim na temat dopuszczalności zawarcia umowy o pracę przez czynności faktyczne, natomiast w trzecim w sprawie statusu pracowniczego osób sprawujących funkcje organów zarządzających.
I PK 113/06
W wyroku z 23.10.2006 r., SN uznał, iż „1. Konstytutywne cechy stosunku pracy odróżniające go od innych stosunków prawnych to: dobrowolność, osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, podporządkowanie wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy ponoszącego ryzyko związane z zatrudnieniem i odpłatny charakter zatrudnienia. 2. W świetle ustalonego orzecznictwa (…) te konstytutywne cechy stosunku pracy nie występują w stosunku prawnym nawiązanym przez spółkę z o.o., utworzoną przez osobę fizyczną, ze wspólnikiem będącym jednocześnie jej jednoosobowym zarządem, czego nie zmienia okoliczność, że umowa została zawarta za pośrednictwem ustanowionego pełnomocnika”.
I PK 215/08
Z orzeczenia SN z 07.04.2009 r. wynika natomiast, iż „nieważność umowy o pracę z członkiem zarządu spółki prawa handlowego z uwagi na jej zawarcie z naruszeniem art. 379 § 1 k.s.h. nie wyklucza późniejszego zawarcia umowy o pracę per facta concludentia na warunkach określonych w nieważnej umowie o pracę lub o treści innej niż wskazana w tej umowie”.
II UK 20/11
”Status pracowniczy osób sprawujących funkcje organów zarządzających zakładami pracy wynika z decyzji ustawodawcy o włączeniu ich do kategorii pracowników pomimo braku podporządkowania kierownictwu pracodawcy rozumianemu w tradycyjny sposób”. Tak z kolei orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 12.05.2011 r.
