Dodatkowy urlop macierzyński zawnioskowany przed zmianą przepisów

W dniu 2.01.2016 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 24.07.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1268 ze zm.) – dalej: „nowela”, które wprowadziły szereg zmian w zakresie korzystania z uprawnień urlopowych, w szczególności zaś w zakresie urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, o których mowa w przedstawionym zapytaniu.

Z treści zapytania wynika, że w analizowanym przypadku pracownica jeszcze przed zmianą przepisów zawnioskowała o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego bezpośrednio po wykorzystaniu (podstawowego) urlopu macierzyńskiego, na dziecko urodzone w dniu 9.09.2015 r. Pracownica ta nie wnioskowała natomiast o udzielenie urlopu rodzicielskiego.

Jedną z najistotniejszych zmian wprowadzonych przez przepisy noweli w kontekście problematyki przedstawionej w zapytaniu jest zniesienie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Z dniem 2.01.2016 r. urlop ten stał się częścią urlopu rodzicielskiego, podwyższając jego wymiar z dotychczasowych 26 tygodni do odpowiednio: 32 tygodni (urodzenie 1 dziecka przy jednym porodzie) lub 34 tygodni (urodzenie więcej niż 1 dziecka przy jednym porodzie). Po tej dacie nie jest już możliwe udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Stąd też, przypadający w okresie od 27.01. do 2.03.2016 r. 6-tygodniowy urlop, zawnioskowany przez pracownicę w starym stanie prawnym jako dodatkowy urlop macierzyński, w aktualnym stanie prawnym należałoby traktować jako pierwszą część urlopu rodzicielskiego.

Sytuacja ta idealnie współgra z nowym art. 182^1c § 4 pkt 1a kodeksu pracy (dalej: KP), zgodnie z którym pierwsza część urlopu rodzicielskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka, przy jednym porodzie nie może być krótsza niż 6 tygodni. W takim układzie, pracownica ta zachowuje jeszcze prawo do 26 tygodni urlopu macierzyńskiego, który może zostać wykorzystany w jednej części bądź w nie więcej niż 3 częściach, z których każda nie powinna wynosić mniej niż 8 tygodni.

Kolejne części urlopu rodzicielskiego powinny następować bezpośrednio po sobie – jedna po drugiej, z zastrzeżeniem przypadku uregulowanego w art. 182^1c § 3 KP. Zgodnie z tym przepisem, jedna z części urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni może być udzielona w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu i wykorzystana nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko koń-czy 6 rok życia.

Po wykorzystaniu pierwszej części 6-tygodniowego urlopu rodzicielskiego (wnioskowanego przez pracownicę, o której mowa w zapytaniu jako dodatkowy urlop macierzyński) decyzja o sposobie skorzystania z pozostałego wymiaru tego urlopu należy do samej zainteresowanej. W tym kontekście należy pamiętać o tym, że urlop ten nie jest obligatoryjny lecz stanowi uprawnienie pracownika, z którego ten ostatni wcale nie musi skorzystać. W związku z tym, po wykorzystaniu pierwszej 6-tygodniowej części urlopu rodzicielskiego pracownica z zapytania może:

• wykorzystać pozostały jego wymiar maksymalnie w 3 częściach następujących bezpośrednio po sobie,
• z pozostałych 26 tygodni tego urlopu wykorzystać jedynie jedną jego część, np. do 16 tygodni w trybie określonym w art. 182^1c § 3 KP,
• zrezygnować z wykorzystania pozostałych 26 tygodni tego urlopu.

O pozostałą część urlopu rodzicielskiego może również zawnioskować ojciec dziecka omawianej pracownicy, jeżeli jest pracownikiem.