Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony (art. 14 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia albo do końca stycznia danego roku kalendarzowego – w przypadku przedsiębiorcy korzystającego z małego ZUS, który rozpoczął lub wznowił prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu danego roku (jeśli termin ten jest krótszy niż 7 dni, to zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń) – (art. 14 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym składany jest poprzez zaznaczenie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na dokumencie zgłoszenia do ubezpieczeń ZUS ZUA.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od:

• dnia, który zostanie wskazany we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie wyrejestrowania zostanie złożone, 
• dnia, w którym ustanie tytuł do podlegania temu ubezpieczeniu (np. kiedy działalność gospodarcza zostanie zakończona).