Dieta nie zwalnia z obowiązku zapewnienia posiłku regeneracyjnego

Nie. Każde z tych świadczeń spełnia odmienną funkcję, a obowiązek ich zapewnienia wynika z odmiennych podstaw prawnych i bazuje na odrębnych przesłankach.

Dieta jest świadczeniem wypłacanym w związku z faktem wykonywania przez pracownika polecenia służbowego poza stałym miejscem pracy (art. 77⁵ § 1 KP). Jest ona przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia powstających w związku z odbywaniem podróży służbowej.

Zasady ustalania jej wysokości i wypłaty określa szczegółowo rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.01.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 167).

Obowiązek wypłaty diety z tytułu podróży służbowej wynika z samego faktu wykonywania zadania służbowego poza stałym miejscem pracy przez co najmniej 8 godzin, bez względu na warunki, w jakich świadczona jest praca podczas podróży służbowej. Dieta za dobę krajowej podróży służbowej wynosi 30 złotych i ulega zmniejszeniu o koszt zapewnionego bezpłatnego wyżywienia, przyjmując, że każdy posiłek stanowi odpowiednio:

1. śniadanie – 25% diety;
2. obiad – 50% diety;
3. kolacja – 25% diety.

Natomiast posiłek regeneracyjny powinien być zapewniony przez pracodawcę każdemu pracownikowi, który wykonuje pracę w warunkach szczególnie uciążliwych, szczegółowo określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28.05.1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. z 1996 r., Nr 60, poz. 279). Nie ma przy tym znaczenia, czy praca jest wykonywana w stałym miejscu pracy czy też poza nim.

Pracodawca powinien zagwarantować swoim pracownikom posiłek w formie jednego dania gorącego, w każdym dniu świadczenia przez nich pracy w warunkach opisanych w § 3 rozporządzenia (prace związane z określonym wysiłkiem fizycznym lub prace wykonywane pod ziemią).

Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki regeneracyjne oraz szczegółowe zasady ich wydawania pracodawca powinien ustalić w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – ustaleń tych pracodawca powinien dokonać po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.

W odróżnieniu od diety z tytułu podróży służbowej, posiłek regeneracyjny nie może być zastąpiony wypłatą pieniężnego ekwiwalentu, lecz powinien zostać zapewniony naturze.

Jeżeli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

1. korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
2. przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.

Posiłki regeneracyjne powinny zawierać około 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów, 15% białek oraz posiadać wartość kaloryczną około 1000 kcal.

Zapewnienie posiłku spełniającego te warunki nie uszczupla wartości diety należnej z tytułu podróży służbowej (w szczególności nie jest równoznaczne z zapewnieniem obiadu) i odwrotnie; zapewnienie nawet całodziennego wyżywienia podczas podróży służbowej nie zwalnia z obowiązku zapewnienia posiłku regeneracyjnego, jeżeli w jej trakcie pracownik świadczy pracę w warunkach uzasadniających konieczność jego zapewnienia.

Jeżeli zatem w przedstawionej w zapytaniu sytuacji podróż służbowa trwa co najmniej 8 godzin, a warunki pracy na budowie uzasadniają wydanie posiłków regeneracyjnych to pracownicy ci powinni mieć zapewnione zarówno posiłki regeneracyjne jak i wypłacaną co najmniej połowę diety z tytułu odbywanej podróży służbowej.