Skopiuj link
Definicję legalną mobbingu zawiera art. 943 §2 kodeksu pracy. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Międzynarodowa Organizacja Pracy definiuje pojęcie mobbingu jako obraźliwe zachowanie poprzez mściwe, okrutne, złośliwe lub upokarzające usiłowanie zaszkodzenia jednostce lub grupie pracowników. Obejmuje ono sprzysięganie się lub mobbing przeciwko wybranemu pracownikowi, który staje się przedmiotem psychicznego dręczenia. Mobbing charakteryzuje się stałymi, negatywnymi uwagami lub krytyką, społecznym izolowaniem danej osoby, plotkowaniem lub rozprzestrzenianiem fałszywych informacji.
Aby dane zachowanie zakwalifikować jako mobbing wszystkie przesłanki wymienione w przywołanym przepisie muszą zaistnieć łącznie. Zatem wobec pracownika lub przeciwko pracownikowi muszą wystąpić działania lub zachowania:
- polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu,
- wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej,
- powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że definicja nie precyzuje „sprawcy” mobbingu. Może być to zatem zarówno pracodawca, jak również inny pracownik. Ponadto dla przyjęcia, iż wobec pracownika stosowany jest mobbing, konieczne jest występowanie określonych zachowań lub działań w sposób długotrwały. Ustawodawca nie wskazał jednak, w jaki sposób należy oceniać czas trwania, ani nie określił minimalnego okresu nękania lub zastraszania pracownika . Każdy przypadek powinien być indywidualnie analizowany i oceniany przez sąd w świetle zaistniałych okoliczności. Można jednak przyjąć, że incydentalne zdarzenia nie będą spełniały tego wymogu.
Nie sposób wymienić wszelkich form, jakie może przybierać mobbing. Naganne działania mogą wpływać na niemal wszystkie sfery funkcjonowania pracownika w zakładzie pracy. Mogą utrudniać mu komunikację z innymi osobami czy wywoływać negatywne skutki w relacjach interpersonalnych. Mogą ponadto deprecjonować pozycję pracownika zarówno wśród współpracowników, jak również klientów, kontrahentów. Co równie istotne, ich efektem może być pogorszenie stanu zdrowia pracownika.
Zgodnie z kodeksem pracy obowiązkiem każdego pracodawcy jest przeciwdziałanie mobbingowi. Zatem powinien on podejmować wszelkie działania, które będą zmierzały do ograniczania występowania tego niepożądanego zjawiska i niwelowania jego skutków. Najczęściej stosowanymi metodami są wdrażanie polityki antymobbingowej w zakładzie pracy oraz kreowanie odpowiednio wysokich standardów kultury i etyki każdego pracownika, jak i przedsiębiorstwa w całości.
Magdalena Jeziorska
radca prawny