Zaświadczenia lekarskie stanowią dowody przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości. Stwierdzają one bowiem czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny.

Nie ulega wątpliwości, że pracownik, który jest chory i leczy się ambulatoryjnie lub szpitalnie, może uzyskać zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy. W przypadku pobytu w szpitalu zwolnienie jest wystawiane za cały okres pobytu w szpitalu nie później niż w dniu wypisania ubezpieczonego z tej placówki. W przypadku dłuższego niż 14 dni pobytu ubezpieczonego w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, zaświadczenie lekarskie wystawia się co 14 dni. Zaświadczenie może być, na wniosek ubezpieczonego, wystawione także w terminie późniejszym (§ 10 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 roku w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim). Do stacjonarnych zakładów opieki zdrowotnej należą poza szpitalami również inne pozaszpitalne zakłady świadczące całodobowe świadczenia zdrowotne. W tej kategorii mieści się także pobyt w sanatorium w celu podjęcia leczenia uzdrowiskowego.

Ubezpieczony nie uzyska jednak zwolnienia lekarskiego za każdy pobyt w sanatorium. W przypadku skierowania do szpitala uzdrowiskowego (sanatorium szpitalnego) lekarz wystawi stosowne zaświadczenie. Natomiast zgodnie z treścią stanowiska Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na czas leczenia uzdrowiskowego (w sanatorium uzdrowiskowym) nie wystawia się zwolnienia lekarskiego w przypadku, gdy nie została stwierdzona u ubezpieczonego niezdolność do pracy spowodowana chorobą. Dodatkowo dla opiekunów sprawujących opiekę nad małoletnimi przebywającymi w sanatorium, zaświadczenie lekarskie może być wystawione wyłącznie z powodu konieczności osobistegosprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny.