Według kodeksu pracy…
Wśród trybów ustania stosunku pracy wskazanych w art. 30 kodeksu pracy należy wymienić:
- porozumienie stron,
- rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem,
- rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia,
- upływ czasu, na który była zawarta,
- z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
Jednocześnie art. 63 kodeksu pracy stanowi, iż umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach szczególnych.
Czynność prawna skutkująca ustaniem zatrudnienia
Podstawą stosunku pracy jest zazwyczaj zawarta przez pracodawcę oraz pracownika umowa o pracę. Z przepisów kodeksowych wyraźnie wynika więc, iż – po pierwsze – rozpoczęcie zatrudnienia wymaga zgodnego oświadczenia woli dwóch stron (art. 11, art. 22 § 1 kodeksu pracy), a po drugie – każda modyfikacja jego treści w trakcie trwania zatrudnienia wymaga aktywności stron stosunku pracy (np. art. 29 § 4, art. 42 kodeksu pracy).
Podobne zasady obowiązują w przypadku zamiaru rozwiązania stosunku pracy. Aby z prawnego punktu widzenia skutecznie zrealizować to postanowienie, musi być dokonane w formie tzw. czynności prawnej. W piśmiennictwie została ona zdefiniowana jako zachowanie zmierzające do wywołania skutków prawnych poprzez złożenie stosownych oświadczeń woli składających się na treść czynności prawnej.
W przypadku ustania zatrudnienia kodeks pracy przewiduje: oświadczenie o zamiarze rozwiązania stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia, oświadczenie o zamiarze rozwiązania stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia (z winy pracownika lub bez winy – w trybie art. 53 kodeksu pracy), porozumienie stron.
Potwierdzenie zatrudnienia w zakładzie
W świetle art. 97 kodeksu pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy. Treść świadectwa pracy, terminy oraz sposoby jego wydawania zostały unormowane zarówno w kodeksie pracy, jak i rozporządzeniu MPiPS z dnia 15.05.1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania.
Należy jednak podkreślić, iż świadectwo pracy nie stanowi czynności prawnej rozwiązującej stosunek pracy. Jest dokumentem, który ma potwierdzać zdarzenia i czynności w znaczeniu faktycznym. Jest dokumentem prywatnym i pochodnym od stosunku pracy (wyrok SN z dnia 15 grudnia 2009 r., II PK 156/09).
Orzecznictwo Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy zdecydowanie rozdziela czynności związane z zakończeniem zatrudnienia:
– prawną powodującą rozwiązanie stosunku pracy oraz
-„techniczną” czyli wydanie samego świadectwa pracy.
Potwierdzeniem jest orzeczenie Sądu Najwyższego z 29.11.2012 r. (II PK 106/12), w którym SN uznał, iż „wydanie świadectwa pracy samo w sobie nie oznacza złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy”.