Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy swoim pracownikom. Jeśli w środowisku pracy występują czynniki szkodliwe, to zadaniem pracodawcy jest eliminowanie zagrożeń. Gdy nie jest to możliwe, pracodawca powinien co najmniej podejmować działania zmierzające do ograniczania narażenia. Może to robić w przeróżny sposób. Jedną z formą przeciwdziałania zagrożeniom przy występowaniu szkodliwych czynników biologicznych jest finansowanie dla pracowników szczepionek przeciwko chorobom zakaźnym.

Podstawowa zasada w analizowanym zakresie wynika z art. 222¹ § 1 kodeksu pracy. Zgodnie z treścią tego przepisu w razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca stosuje wszelkie dostępne środki eliminujące narażenie, a jeżeli jest to niemożliwe – ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Uszczegółowienie tej regulacji można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

Zgodnie z § 16 przywołanego powyżej rozporządzenia, w przypadku wystąpienia lub możliwości wystąpienia w środowisku pracy szkodliwego czynnika biologicznego, przeciw któremu jest dostępna szczepionka, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 roku o chorobach zakaźnych. Ustawa ta została zastąpiona przez ustawę z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia na własny koszt wśród pracowników narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych zalecanych szczepień ochronnych wymaganych przy wykonywaniu czynności zawodowych w celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Wykaz rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2012 roku w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących pracę, zatrudnionych lub wyznaczonych do wykonywania tych czynności.

Z powyższego należy wysnuć wniosek, że konieczność ponoszenia przez pracodawcę wydatków na przeprowadzenie szczepień i zakup szczepionek wynika z przepisów prawa. Dlatego też nie można uznać, że ich wartość będzie stanowić dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pracodawca, pokrywając koszty szczepień dla pracowników narażonych na szkodliwe czynniki biologiczne, robi to we własnym interesie (w ramach wykonania nałożonych obowiązków).