Skopiuj link
Co do zasady, można przyjąć, iż pracownik wykorzystuje swój samochód w interesie pracodawcy, aby usprawnić, przyspieszyć wykonywanie przez niego obowiązków służbowych, na przykład poprzez skrócenie czasu poświęcanego na przemieszczanie się. Wobec tego należy uznać, że tego rodzaju świadczenie nie mieści się w kategorii świadczenia, którego wartość powinna zostać zakwalifikowana jako przychód pracownika podlegający opodatkowaniu.
Z takim stanowiskiem nie zgadzają się jednak często organy administracji skarbowej. Tak również było w sytuacji, gdy z wnioskiem o interpretację indywidualną wystąpił podmiot, który zawiera ze swoimi pracownikami umowy dotyczące korzystania z ich prywatnych samochodów do celów służbowych. Zgodnie z zawartymi umowami pracownicy wyrażają zgodę na używanie własnych, prywatnych samochodów do odbywania przejazdów w obszarze wskazanym jako ich miejsce pracy, celem wykonywania zadań zleconych przez Wnioskodawcę. W umowie określa się: zlecenie używania samochodu prywatnego do celów służbowych, miesięczny limit przebiegu kilometrów na jazdy lokalne w granicach administracyjnych miasta. Pracownicy nie wyjeżdżają poza obszar wskazany jako ich stałe miejsce pracy. Wyjazdy nie spełniają definicji podróży służbowych.
Zwrot kosztów następuje w formie miesięcznego ryczałtu, po złożeniu pisemnego oświadczenia o używaniu pojazdu do celów służbowych w danym miesiącu, zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Wnioskodawca, zgodnie z postanowieniami zawartych umów, zwraca pracownikom koszty w następnym miesiącu kalendarzowym. Od wypłacanych ryczałtów wnioskodawca pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
W opisanym stanie faktycznym wnioskodawca zadał pytanie, czy otrzymywane przez pracowników kwoty (w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury) stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy, od którego powinna być pobierana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych?
Wnioskodawca stał na stanowisku, że opisane świadczenie nie spełnia warunków umożliwiających zakwalifikowanie go jako przychodu pracownika podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i tym samym zaliczka na podatek dochodowy nie musi być pobierana.
Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 roku, sygn. K 7/13 nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika ze stosunku pracy – gdy świadczenie to powoduje wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia: w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy zostało spełnione za zgodą pracownika, tj. gdy pracownik skorzystał z niego w pełni dobrowolnie.
Po drugie należy przyjąć, że świadczenie uzyskiwane przez pracownika nie stanowi dla niego przysporzenia majątkowego, a jedynie wyrównanie uszczerbku, który powstaje w jego majątku w związku z wydatkami ponoszonymi w związku z wykorzystywaniem samochodu do celów służbowych (zakup paliwa, koszty eksploatacyjne).
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej nie podzielił tego stanowiska. W pierwszej kolejności zwrócił uwagę, że nieprawidłowo wnioskodawca powołał się na orzeczenie TK, sygn. akt K 7/13, gdyż odnosi się ono do świadczeń niepieniężnych. W przypadku świadczenia pieniężnego bowiem przysporzenie jest niewątpliwe i niejako bezwarunkowe (zawsze oznacza zwiększenie aktywów).
Ponadto Dyrektor KIS uznał, że z przepisów prawa nie wynika obowiązek zwrotu przez pracodawcę poniesionych przez pracownika kosztów. Dlatego też świadczenie, które pracownik w takich okolicznościach uzyska stanowi dla niego dodatkowe środki, które są dla niego przychodem.
„Dyrektor KIS stwierdził, że otrzymywane przez pracowników kwoty, tytułem zwrotu kosztów, używania pojazdów prywatnych do jazd lokalnych, zgodnie z postanowieniami zawartych umów, celem wykonania zadań służbowych zleconych przez "A", stanowią przychód pracowników, o którym mowa w art. 12 ust. 1 PDoFizU. Przychód ten nie może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 23b ww. ustawy”, bowiem w analizowanych okolicznościach obowiązek zwrotu wydatków ponoszonych przez pracownika wynikał z przepisów szczególnych.
Wnioskodawca, nie zgadzając się z uzyskaną interpretację indywidualną, zaskarżył ją i wniósł o jej uchylenie w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przychylił się do skargi i podzielił stanowisko wnioskodawcy. Zdaniem Sądu opisane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej kwoty ryczałtowego zwrotu wydatków za używanie przez pracowników wnioskodawcy prywatnych samochodów osobowych do celów służbowych, nie stanowią przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
WSA wskazał również na rozbieżności w orzecznictwie sądów co do analizowanego zagadnienia. W uzasadnieniu przywołane zostały następujące stanowiska:
- wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2020 r., sygn. akt II FSK 1680/18 (podobnie jak w wyroku z 17 czerwca 2020 r., sygn. akt II FSK 717/20): zwrot pracownikowi kosztów używania przez niego samochodu prywatnego na potrzeby pracodawcy, co do zasady jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- prezentowane przez Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniach: z dnia 16 października 2019 r. sygn. akt II FSK 3531/17, z dnia 22 stycznia 2021 r. sygn. akt II FSK 2472/18, w których wskazano, że zwrot kosztów ponoszonych przez pracowników w związku z wykorzystywaniem prywatnych samochodów osobowych w celach służbowych nie może być uznany za przychód, gdyż nie generuje żadnego przysporzenia dla pracownika.
Sąd orzekający w niniejszej sprawie podzielił drugie stanowisko. Przyjął, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotu wydatków. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Dodatkowo stwierdził, że „do ponoszenia kosztów związanych ze świadczeniem pracy przez pracownika zasadniczo zobowiązany jest pracodawca. W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym to pracownicy, używając swoich prywatnych pojazdów na cele pracodawcy, w istocie dokonują świadczenia na rzecz pracodawcy. Zwrot kosztów otrzymany za to świadczenie nie jest zatem dla pracownika wypłatą pieniężną, świadczeniem w naturze czy też ich ekwiwalentem w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Gdańsku z dnia 13 lipca 2021 r., sygn. akt: I SA/Gd 425/21 (nieprawomocny).