Skopiuj link
Rodzaje absencji rodzicielskich oraz osoby uprawnione
W dziale VIII Kodeksu pracy ustawodawca przewidział następujące rodzaje urlopów związanych z rodzicielstwem: urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński, urlop ojcowski, urlop rodzicielski oraz urlop wychowawczy.
Osobami uprawnionymi do urlopu macierzyńskiego są pracownica oraz, co do zasady, po upływie 14 tygodnia urlopu macierzyńskiego pracownik – ojciec wychowujący dziecko. W przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego – mogą z niego skorzystać (nawet naprzemiennie) zarówno matka, jak i ojciec wychowujący dziecko. Dwutygodniowy urlop ojcowski przysługuje pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko. Urlop rodzicielski natomiast należy się zarówno matce, jak i pracownikowi wychowującemu dziecko. Podobnie w przypadku kodeksowego urlopu wychowawczego.
Urlop wychowawczy ojca w czasie macierzyńskiego / dodatkowego macierzyńskiego matki oraz urlop wychowawczy matki w czasie dodatkowego macierzyńskiego ojca
Pierwszym z dopuszczalnych przypadków jednoczesnego korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem jest urlop wychowawczy ojca w trakcie absencji macierzyńskiej matki. Prawo do urlopów macierzyńskich oraz zasady jego udzielania matce określają przepisy m.in. art. 180, art. 1821, art. 1791 czy też art. 1792 kodeksu pracy. Wymogi formalne dotyczące urlopu wychowawczego zostały natomiast wskazane w art. 186 kodeksu pracy i należą do nich: co najmniej 6-miesięczny staż pracy, cel sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem oraz okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia.
Mając powyższe na uwadze wydaje się, iż przepisy prawne nie zakazują łączenia w/w absencji rodzicielskich. Podobnie w przypadku urlopu wychowawczego matki w czasie dodatkowego urlopu macierzyńskiego ojca.
Urlop ojcowski w trakcie urlopu macierzyńskiego matki
Jako kolejny przykład można wskazać absencję ojcowską w trakcie urlopu macierzyńskiego matki. Jak wynika z art. 1823 kodeksu pracy pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż: do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia lub do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.
Jeśli więc uprawniona matka korzysta z urlopu macierzyńskiego, pracownik – ojciec wychowujący dziecko może w tym czasie skorzystać ze swojego uprawnienia.
Obydwoje rodzice na urlopie rodzicielskim / jednoczesne korzystanie z urlopu wychowawczego
W art. 1821a § 3 kodeksu pracy ustawodawca postanowił, iż z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu nie może przekraczać wymiaru określonego w § 1, czyli 26 tygodni. Warto zwrócić uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, brak jest ograniczeń czasowych co do jednoczesnego korzystania z tej absencji, a po drugie, równoczesne korzystanie z urlopu rodzicielskiego z nieprzekroczeniem 26 tygodni tego urlopu oznacza po 13 tygodni urlopu na jednego rodzica.
Jedynie w przypadku urlopu wychowawczego ustawodawca przewidział ograniczenie czasowe dotyczące jednoczesnego korzystania z tej absencji pracowniczej. Jak wynika bowiem z art. 186 § 6 kodeksu pracy rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego przez okres nieprzekraczający 4 miesięcy. W stosunku do obowiązującego jeszcze w ubiegłym roku przepisu art. 186 § 6 kodeksu pracy okres ten wydłużono o 1 miesiąc. W sytuacji tzw. przejściowego obowiązywania przepisów rodzice mogą jednocześnie korzystać łącznie z 4 miesięcy, czyli o 1 miesiąc urlopu dłużej.