Skopiuj link
Kodeks pracy a ochrona dóbr osobistych
Z art. 23 kodeksu cywilnego wynika, iż wizerunek człowieka jest chroniony przez prawo cywilne niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. Zasadą odzwierciedlającą cywilne uregulowania na gruncie prawa pracy jest obowiązek poszanowania przez pracodawcę godności i innych dóbr osobistych pracownika wynikający z art. 111 kodeksu pracy.
Kodeks pracy a ochrona danych osobowych
W świetle ustawy z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Niewątpliwie więc zdjęcie kandydata lub pracownika będzie podlegało ochronie także i z tej ustawy.
Zakres danych, jakich może żądać pracodawca od kandydata oraz pracownika bez konieczności pozyskiwania jego zgody, został określony w art. 221 Kodeksu pracy. Pracodawca korzystając z tego przepisu przetwarza dane na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych, z którego wynika, iż przetwarzanie danych jest dopuszczane, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.
Wśród wymienionych w art. 221 kodeksu pracy informacji brak jest zdjęcia kandydata lub pracownika. Ten przepis nie będzie więc uprawniał pracodawcy do żądania zdjęcia od kandydata lub pracownika. W zakresie nieuregulowanym w kodeksie pracy do danych osobowych stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych (art. 221 § 5 kodeksu pracy).
Dokumenty, jakich pracodawca może żądać od kandydata lub pracownika
W § 1 rozporządzenia MPiPS z dnia 28.05.1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika ustawodawca wskazał katalog dokumentów, których może żądać pracodawca. Do dnia 27.09.2006 r. kandydaci byli zobowiązani dostarczyć pracodawcy „wypełniony kwestionariusz osobowy wraz z niezbędną liczbą fotografii”. Powyższy zapis został wykreślony przez rozporządzenie MPiPS z 22 czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika. Tutaj także nie odnajdziemy podstawy prawnej żądania przez pracodawcę zdjęcia.
Zdaniem GIODO
W sprawie możliwości wykorzystywania zdjęcia pracownika bez jego zgody wypowiedział się Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Odpowiedź dotyczyła dopuszczalności umieszczania zdjęcia na stronie internetowej oraz/lub na identyfikatorze.
W stanowisku GIODO uznaje, iż pracodawca, aby mógł legalnie pozyskać zdjęcie, musi – co do zasady – pozyskać na to zgodę pracownika (art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy). Istnieją jednak sytuacje wyjątkowe, gdy wizerunek pracownika jest ściśle związany z wykonywanym przez niego zawodem lub charakterem pracy, np. pracownicy ochrony, co do których – ze względów bezpieczeństwa – powinna być możliwość ich identyfikacji. Wówczas można odstąpić od pozyskiwania takiej zgody w tym właśnie celu.
Zgodnie z art. 7 pkt 5 ustawy o ochronie danych osobowych przez zgodę rozumie się oświadczenie woli, którego treścią jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych tego, kto składa oświadczenie. Zgoda nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści. Musi być udzielona dobrowolnie, a pozyskiwanie przez pracodawcę zgody pracownika będzie możliwe, jeżeli pracownik będzie miał możliwość odmowy jej udzielenia i nie spotkają go z tego powodu żadne konsekwencje. Zgoda może być odwołana w każdym czasie.
