Pracodawcy mogą organizować dla swoich pracowników i nie tylko przeróżne konkursy i loterie. Z punktu widzenia przepisów prawa podatkowego z konkursem mamy do czynienia wtedy, gdy zdobycie nagrody jest uzależnione od okoliczności opisanych w regulaminie (wyłonienie zwycięzcy następuje według znanych z góry zasad). Natomiast w przypadku loterii decydujące znaczenie dla przyznania nagrody ma losowość.

Dla oceny, czy zachodzi konieczność opodatkowania nagrody uzyskanej w konkursie organizowanym przez pracodawcę, niezwykle istotne znaczenie ma krąg podmiotów, do których skierowany był konkurs. Jeżeli w konkursie mogli wziąć udział wyłącznie pracownicy, czyli konkurs ma charakter zamknięty, to wartość nagrody stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy. Zgodnie bowiem z treścią art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenie może zostać zakwalifikowane jako przychód ze stosunku pracy, jeżeli istnieje związek, prawny lub faktyczny, między tym świadczeniem, a stosunkiem pracy. Nie ulega wątpliwości, że związek taki występuje, gdy pracodawca zorganizuje konkurs wyłącznie dla swoich pracowników. W takiej sytuacji wartość nagrody powinna zostać doliczona do przychodu pracownika i opodatkowana na zasadach ogólnych.

W przypadku, gdy organizowany przez pracodawcę konkurs jest adresowany do szerszego grona osób niż sami pracownicy, to nagrody w nim uzyskane należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł (art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Świadczenie otrzymane przez pracownika z tytułu udziału w takim konkursie nie ma wtedy bezpośredniego związku z istniejącym stosunkiem pracy i powinno zostać opodatkowane na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskana w konkursie otwartym nagroda powinna zostać opodatkowana podatkiem ryczałtowym w wysokości 10% wartości nagrody.

Warto pamiętać, że ustawodawca przewidział zwolnienie od opodatkowania nagród uzyskanych w konkursach w razie ziszczenia się kilku przesłanek. Zostały one wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią przywołanego przepisu wolna od podatku jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2.000 zł. Zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.

Przedmiotowe zwolnienie może zostać zastosowane, jeżeli konkurs, w którym została uzyskana nagroda, został zorganizowany przez środki masowego przekazu i przez nie ogłoszony. Co więcej, konkurs musi dotyczyć ściśle określonej tematyki: nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu. Wolna od podatku dochodowego jest bowiem wyłącznie wartość wygranych w konkursach ze wskazanych dziedzin.

Oznacza to, iż zwolnienie z art. 21 ust.1 pkt 68 ustawy nie ma zastosowania w przypadku konkursów organizowanych przez pracodawcę, którego przedmiotem działalności nie jest działalność medialna. Jeżeli pracodawca prowadzi działalność medialną, konieczne jest ustalenie, czy konkurs został ogłoszony i jaka była jego tematyka.