Przez pełnienie dyżuru ustawodawca rozumie pozostawanie przez pracownika w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę poza normalnymi godzinami pracy. Czy w tej definicji mieści się również polecenie dyżuru w dniu wolnym od pracy, ustalonym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy?

Zgodnie z art. 151⁵ § 2 Kodeksu pracy czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru pracownik nie wykonywał pracy. Ponadto art. 151⁵ § 2 Kodeksu pracy przewiduje, że czas pełnienia dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego oraz tygodniowego. Ograniczenie to występuje zarówno w przypadku dyżuru tzw. domowego, jak i dyżuru realizowanego w zakładzie pracy lub innym „niedomowym” miejscu. Okres nieaktywnego domowego dyżuru nie wymaga szczególnej rekompensaty, natomiast w przypadku wykonywania zakładowego dyżuru pracownikowi przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w razie braku możliwości udzielenia czasu wolnego – stosowne wynagrodzenie.

Warto zwrócić uwagę, że ustawodawca w art. 151⁵ § 1 Kodeksu pracy używa określenia „poza normalnymi godzinami pracy”. Mimo to należy uznać, że regulacja ta odnosi się również do pełnienia dyżuru poza ustalonym rozkładem czasu pracy, obejmującym zarówno godziny, jak i dni pracy. Oznacza to, że nie ma przeszkód, aby pracownik pełnił dyżur w dzień wolny od pracy, ustalony z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (czyli np. w sobotę). Punktem odniesienia będą w każdym przypadku obowiązujące zatrudnionego normy czasu pracy oraz jego rozkład czasu pracy.