28.05.2015 r.
3 min

Czy pracownik, który nie posiada aktualnych badań lekarskich, może korzystać z urlopu wypoczynkowego?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
28.05.2015r.
3 min

We wcześniejszym orzecznictwie Sąd Najwyższy wypowiadał się negatywnie o takiej możliwości. Sytuacja zmieniła się po wyroku z dnia 20 marca 2008 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II PK 214/07, w którym Sąd Najwyższy dopuścił możliwość rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego pomimo braku odbycia kontrolnych badań lekarskich, wskazując że „nie jest sprzeczne z przepisami prawa pracy (art. 165 § 1 i art. 229 § 2 k.p.) rozpoczęcie zaplanowanego urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po ustaniu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą pracownika, która trwała dłużej niż 30 dni”.

W przytoczonym powyżej orzeczeniu Sąd Najwyższy słusznie zwrócił uwagę na cel przepisów kodeksu pracy stanowiących o badaniach lekarskich i urlopach wypoczynkowych.

Zgodnie z art. 229 § 4 kodeksu pracy pracodawca nie może bowiem dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Ponadto, jak wynika z treści art. 229 § 2 kodeksu pracy, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Natomiast przepisy o urlopach wypoczynkowych mają zagwarantować pracownikowi prawo do wypoczynku (art. 14 kodeksu pracy).

Jak zatem wynika z powyższego, pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika, który nie posiada stwierdzonej orzeczeniem lekarskim zdolności do wykonywania pracy po chorobie trwającej dłużej niż 30 dni. Natomiast celem udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego jest zapewnienie mu wypoczynku od pracy. W czasie korzystania z urlopu wypoczynkowego pracownik nie świadczy pracy, a tylko do jej wykonywania niezbędna jest zdolność do pracy stwierdzona przez lekarza profilaktyka. Reasumując, pracownik, który przed udzieleniem mu urlopu wypoczynkowego był niezdolny do pracy wskutek choroby przez okres dłuższy niż 30 dni, lecz niezdolność ta już się zakończyła, może korzystać z urlopu wypoczynkowego. Jednak po jego zakończeniu nie można pracownika dopuścić do pracy bez uprzedniego uzyskania orzeczenia lekarskiego stwierdzającego zdolność do dalszego świadczenia pracy na dotychczasowym stanowisku.

Odmiennie sytuacja kształtuje się, gdy niezdolność do pracy wskutek choroby nie jest zakończona. Jak zostało podkreślone w stanowisku Komisji Prawnej Głównego Inspektora Pracy z dnia 23 kwietnia 2009 r., możliwość udzielania pracownikowi urlopu bezpośrednio po okresie choroby dotyczy wyłącznie przypadków zakończonej niezdolności do pracy. Niedopuszczalne jest wykorzystanie urlopu w trakcie trwającej niezdolności do pracy, np. w okresie oczekiwania po wyczerpaniu okresu zasiłkowego na decyzję organu rentowego w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego albo renty.