Czy posiadanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności może mieć wpływ na orzeczenie lekarza medycyny pracy o zdolności do pracy?

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydają powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Organem odwoławczym są wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności (art. 6 ust. 1 ustawy oraz § 2 rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności).

Zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności przy orzekaniu o stopniu niepełnosprawności bierze się pod uwagę:

1. zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami badań diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności;
2. ocenę stanu zdrowia wystawioną przez lekarza – przewodniczącego składu orzekającego, zawierającą opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących oraz rokowania odnośnie do przebiegu choroby;
3. wiek, płeć, wykształcenie, zawód i posiadane kwalifikacje;
4. możliwość całkowitego lub częściowego przywrócenia zdolności do wykonywania dotychczasowego lub innego zatrudnienia – poprzez leczenie, rehabilitację lub przekwalifikowanie zawodowe;
5. ograniczenia występujące w samodzielnej egzystencji i uczestnictwie w życiu społecznym;
6. możliwość poprawy funkcjonowania osoby zainteresowanej w samodzielnej egzystencji oraz w pełnieniu ról społecznych – poprzez leczenie, rehabilitację, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, środki techniczne, usługi opiekuńcze lub inne działania.

W celu wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lekarz – przewodniczący składu orzekającego sporządza, na podstawie badania, ocenę stanu zdrowia osoby zainteresowanej (§ 8 analizowanego rozporządzenia).

O zdolności do pracy orzeka lekarz medycyny pracy w ramach profilaktycznych badań pracowników. Bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy (art. 229 § 4 kodeksu pracy).

Podstawę do przeprowadzenia badań profilaktycznych stanowi skierowania wydane przez pracodawcę (§ 4 ust. 1 rozporządzenia rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy). Powinno ono zawierać:

1. określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane;
2. w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy – określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu;
3. w przypadku pracowników – określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony;
4. opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt 2 i 3, czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach (§ 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników).

Orzekając o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku lekarz medycyny pracy orzeka na podstawie wyników przeprowadzonego badania lekarskiego oraz oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika występujących na stanowisku pracy (§ 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników). Lekarz dokonuje oceny zagrożeń na podstawie przekazywanej przez pracodawcę informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, w tym również o aktualnych wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy (§ 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników).

Zarówno w przypadku orzekania o stopniu niepełnosprawności, jak i o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku kwestią kluczową jest stan zdrowia osoby, której dotyczyć ma orzeczenie. Mając bowiem na względzie stan zdrowia danej osoby, powiatowy zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności podejmuje decyzję w przedmiocie stopnia niepełnosprawności, a lekarz medycyny pracy orzeka o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Decyzja o przyznaniu stopnia niepełnosprawności nie determinuje treści orzeczenia o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Jednakże może mieć na nią wpływ. Z orzeczenia o stopniu niepełnosprawności może, ale nie musi bowiem wynikać, istnienie przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.