Skopiuj link
W okresie korzystania z urlopu wypoczynkowego pracownik zachowuje praw do wynagrodzenia (art. 152 § 1 k.p.). Jego wysokość ustala się przy uwzględnieniu zasad określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997, nr 2, poz. 14 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.
W § 6 rozporządzenia ustawodawca przyjął zasadę, iż wynagrodzenie urlopowe ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem enumeratywnie wymienionych składników. Należą do nich:
- jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas nie zawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacje (nagrody) jubileuszowe,
- wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy,
- dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
- wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- nagrody z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne, należności przysługujące z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odprawy emerytalne lub rentowe albo inne odprawy pieniężne,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Prawo do premii uznaniowej oraz jej wysokość zależą od swobodnego uznania pracodawcy. Nie ma ona również charakteru roszczeniowego. Pracownik nabywa roszczenie o zapłatę premii uznaniowej, dopiero gdy pracodawca przyzna mu rzeczone świadczenie. Oznacza to, iż premia uznaniowa stanowi świadczenie, o którym mowa w § 6 pkt 1 rozporządzenia.
Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 lipca 2000 r., sygn. akt I PKN 17/00. W jego ocenie: „Tzw. premia uznaniowa (jeżeli nie ma charakteru roszczeniowego) nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia w rozumieniu art. 172 KP, a tym samym i § 6 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. Nie mieści się ona także w pojęciu „innych świadczeń ze stosunku pracy”, o których mowa w tym drugim przepisie. Z analizy całego tego przepisu wynika bowiem, że idzie w nim tylko o świadczenia mające obowiązkowy charakter (a to dlatego, że zawarte w nim wyliczenie świadczeń, które zostały wyłączone z wynagrodzenia urlopowego, dotyczy tylko obowiązkowych należności ze stosunku pracy). Ponadto w § 8 ust. 1 oraz w § 16 ust. 1 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. mowa jest o składnikach wynagrodzenia „przysługujących” (za okresy dłuższe niż jeden miesiąc), a więc stanowiących przedmiot obowiązku pracodawcy i prawa podmiotowego pracownika. Oprócz tego należy zwrócić uwagę, że skoro tzw. premia uznaniowa nie jest świadczeniem obowiązkowym, to trudno o niej mówić, iż jest wypłacana w stawce miesięcznej, za okres krótszy niż jeden miesiąc czy też za okres dłuższy (skoro może być wypłacona, to tym samym możliwość dotyczy także czasu jej wypłacenia). Ponadto pracodawca, gdy uzna to za zasadne, może ją wypłacić także w okresie urlopu, czy np. zawieszenia w czynnościach, skoro zależy ona od jego uznania.”.
Od premii uznaniowej odróżnić należy premię regulaminową. Zasady jej wypłaty oraz wysokość określają przepisy statuujące do niej prawo. Co więcej, pracownikowi przysługuje roszczenie o wypłatę przedmiotowego świadczenia. W konsekwencji premie regulaminowe przyjmuje się do podstawy wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta