Jeżeli strony stosunku pracy jako dzień rozpoczęcia pracy określą datę przyszłą to umowa o pracę będzie obowiązywać natomiast nie dojdzie do nawiązania stosunku pracy. „Jeżeli więc strony wskazały w umowie o pracę dzień rozpoczęcia pracy późniejszy niż data zawarcia umowy, okres pomiędzy zawarciem umowy a nawiązaniem stosunku pracy nie jest traktowany jako okres zatrudnienia, a pracownikowi nie przysługują w tym okresie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy.” (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2007 roku, sygn. II PK 56/07).
Nie trudno sobie wyobrazić sytuację, że właśnie w okresie oczekiwania na rozpoczęcie pracy któraś ze stron – pracownik lub pracodawca – podejmie decyzję o rozwiązaniu istniejącej umowy o pracę. Może tak się zdarzyć na przykład dlatego, że pracodawca straci zapotrzebowanie na pracownika na danym stanowisku, znajdzie lepszego kandydata albo sam pracownik wybierze bardziej intratną propozycję. Czy prawo dopuszcza rozwiązanie umowy o pracę, na podstawie której nie doszło do faktycznego nawiązania stosunku pracy?
„W okresie między zawarciem umowy o pracę a terminem określonym w niej jako data nawiązania stosunku pracy, umowa ta może być rozwiązana na zasadach ogólnych przewidzianych w Kodeksie pracy (por. między innymi: K. Jaśkowski, E. Maniewska: Kodeks pracy. Komentarz, tom I, Kraków, 2006, wyd. V; U. Jackowiak, M. Piankowski, J. Stelina, W. Uziak, A. Wypych-Żywicka, M. Zieleniecki: Kodeks pracy z komentarzem, Gdańsk, 2004, wyd. IV). Pogląd ten wydaje się trafny, skoro w myśl art. 30 § 1 pkt 2 KP umowa o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), a stosownie do art. 32 § 1 pkt 3 KP, każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony.” (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2007 roku, sygn. II PK 56/07)
Zgodnie z powyższą tezą należy uznać, że nie ma przeciwwskazań do tego, aby rozwiązać umowę o pracę przed datą faktycznego nawiązania stosunku pracy. „Z żadnego przepisu obowiązującego prawa nie wynika zakaz rozwiązania (w tym za wypowiedzeniem) umowy o pracę przed nawiązaniem się stosunku pracy ani też możliwość rozwiązania takiej umowy wyłącznie w okresie zatrudnienia (liczonego od daty nawiązania się stosunku pracy).” (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2007 roku, sygn. II PK 56/07)
Jeżeli strony nie osiągną porozumienia co do rozwiązania umowy o pracę, a jedna z nich zdecyduje się złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem może pojawić się wątpliwość co do długości okresu wypowiedzenia. „W tej sytuacji należy przyjąć, że możliwość wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony nie jest uzależniona od rozpoczęcia się okresu zatrudnienia. Okresem wypowiedzenia dokonanego przed nawiązaniem się stosunku jest okres przewidziany w art. 36 § 1 pkt 1 KP (ponieważ nie ma okresu zatrudnienia, do którego można by wliczyć ewentualny okres zatrudnienia, o którym stanowi art. 36 § 11 KP), chyba że pracownik wcześniej pozostawał z tym samym pracodawcą w stosunku pracy lub strony w umowie o pracę przedłużyły ustawowy okres wypowiedzenia tej umowy.” (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2007 roku, sygn. II PK 56/07) Zatem jeżeli tych stron nie łączyła wcześniej inna umowa o pracę to ta umowa (czy na czas określony czy nieokreślony) rozwiąże się z upływem 2 tygodni.
Na zakończenie warto zwrócić uwagę, że należy również zbadać, kiedy zakończy się okres wypowiedzenia – czy nastąpi to jeszcze przed przewidzianym w umowie terminem rozpoczęcia pracy, czy po nim. Jeśli data rozpoczęcia pracy będzie wcześniejsza to co do zasady pracownik powinien przystąpić do pracy i wykonywać swoje obowiązki do zakończenia okresu wypowiedzenia, chyba że pracodawca zwolni go z obowiązku świadczenia pracy w tym czasie.