Skopiuj link
Komornik jako płatnik
Wprowadzony przez ustawę z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004 r., nr 263, poz. 2619) do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, art. 42e nakłada na komorników sądowych wobec wierzycieli, na rzecz których egzekwują należności ze stosunku pracy, obowiązki płatnika składek. Stosownie bowiem do dyspozycji rzeczonego przepisu, w przypadku gdy za zakład pracy wypłaty świadczeń określonych w art. 12 dokonuje komornik sądowy lub podmiot niebędący następcą prawnym zakładu pracy, przejmujący jego zobowiązania wynikające ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, jest on obowiązany, jako płatnik, do poboru zaliczki na podatek, stosując do wypłacanych świadczeń najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.
Komornik nie jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 42e ustawy, jeżeli nie dokonuje za zakład pracy wypłaty świadczeń określonych w art. 12 ustawy (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 855/13).
Należy zauważyć, iż przepis obowiązki płatnika nakłada również na podmiot niebędący następcą prawnym zakładu pracy, przejmujący jego zobowiązania wynikające ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy. Chodzi o syndyka masy upadłości, likwidatora spółki lub spółdzielni.
Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy przez komornika
Podstawę do obliczenia zaliczki na podatek stanowi kwota wyegzekwowana przez komornika od pracodawcy. Z uwagi na okoliczność, iż zaliczki na podatek dochodowy mają charakter miesięczny, całość wyegzekwowanego dochodu powinna zostać podzielona na części odpowiadające należnościom za konkretne miesiące, a następnie od każdej takiej części winny zostać obliczanie osobno zaliczki na podatek.
Miesięczny przychów powinien zostać pomniejszony przez komornika o koszty uzyskania przychodu w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy, tj. 111,25 zł miesięcznie, oraz składki na ubezpieczenia społeczne, które zostały potrącone ze środków podatnika w danym miesiącu, zgodnie z odrębnymi przepisami (art. 42e ust. 2 ustawy).
Zaliczka jest ustalana w oparciu o najniższą stawkę podatkową w skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy, czyli 18%. Na wysokość tej stawki nie ma wpływu wielkość wyegzekwowanych dochodów.
Każda zaliczka powinna zostać pomniejszona o 1/12 kwoty wolnej od podatku oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne pobrane w danym miesiącu ze środków podatnika (art. 42e ust. 3 ustawy).
Kwoty pobranych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych komornik ma obowiązek przekazać w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę. Powinny one zostać przekazane na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania. Jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, rzeczone kwoty powinny zostać przekazane na rachunek bankowy urzędu skarbowego właściwego według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby (art. 42e ust. 4 ustawy).
Obowiązek komornika złożenia deklaracji PIT-4R i informacji rocznej PIT-11
Na komorniku ciąży także obowiązek złożenia do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym zbiorczej deklaracji PIT-4R. Deklaracja powinna zostać przesłana do urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną – według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby (art. 42e ust. 5 ustawy).
Odpowiednie zastosowanie do realizacji obowiązku składania deklaracji PIT-4R przez komornika ma art. 38 ust. 1b ustawy. Wynika z niego, iż w razie zaprzestania przez płatnika prowadzenia działalności przed końcem stycznia roku następującego po roku podatkowym deklaracja PIT-4R powinna zostać przekazana w terminie do dnia zaprzestania tej działalności.
Na komorniku ciąży również obowiązek sporządzenia dla podatników, dla których prowadzą egzekucję środków ze stosunku pracy, imiennych informacji rocznych PIT-11. Informacja powinna zostać przekazana podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników o ograniczonym obowiązku podatkowym – urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych (art. 42e ust. 6 ustawy). Gdyby jednak płatnik zdecydował się na składanie informacji w formie dokumentu pisemnego, informacje sporządzane w tej formie winny zostać przesłane do urzędu skarbowego do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym (art. 42e ust. 6 ustawy w zw. z art. 45ba ust. 4 ustawy).
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta