Skopiuj link
W kontekście brzmienia wskazanego przepisu należy więc podkreślić, iż katalog przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy ma charakter otwarty, na co zwraca uwagę szczególnie końcowa część przepisu („ (…) inne okoliczności wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy”.
Zupełnie niezależnym od usprawiedliwienia nieobecności obowiązkiem pracownika jest obowiązek uprzedzenia pracodawca o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia. W sytuacji, gdy pracownik wie z wyprzedzeniem, iż w konkretnym dniu nie będzie mógł się stawić w pracy, do jego obowiązków należy zatem uprzedzenie pracodawcy o tym fakcie, a nie usprawiedliwienie swojej nieobecności po tym zdarzeniu. Nałożenie na pracownika takiego obowiązku ma umożliwić pracodawcy przygotowanie się do zapewnienia normalnego toku pracy zakładu w czasie nieobecności pracownika, a jego zlekceważenie przez pracownika może skutkować odpowiedzialnością porządkową.
W sytuacji gdy przyczyny niestawiennictwa pracownika w pracy były niemożliwe do przewidzenia (np. paraliż komunikacyjny spowodowany warunkami atmosferycznymi), pracownik jest obowiązany zawiadomić niezwłocznie pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym czasie jej trwania, przy czym powinno to nastąpić nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Sposób przekazania pracodawcy takiej informacji określają przepisy prawa zakładowego obowiązujące w konkretnym zakładzie (np. regulamin pracy), a w przypadku pracodawców, którzy nie mają obowiązku opracowywania regulaminu pracy, informację taką powinna zawierać informacja o dodatkowych warunkach zatrudnienia. Jeśli przepisy prawa zakładowego nie określają tej kwestii to zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności i przewidywanym czasie jej trwania pracownik powinien dokonać osobiście lub przez inną osobę, telefonicznie lub za pośrednictwem innego środka łączności albo drogą pocztową.
O wadze wskazanych terminów świadczy wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 16 czerwca 2004 r. (sygn. akt I PK 639/2003 opublik. LexPolonica nr 367316), zgodnie z którym „w wykonaniu ciążącego na pracowniku obowiązku, o którym mowa w 2 ust. 1 – ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. 1996 r. Nr 60 poz. 281), pracownik powinien z własnej inicjatywy (osobiście lub za pośrednictwem osoby trzeciej), w sposób wiarygodny i bez nieuzasadnionej zwłoki powiadomić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie trwania swej nieobecności w pracy. Nie wywiązanie się z tego obowiązku wskutek winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa pracownika stanowi ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego”.