Skopiuj link
Badania lekarskie….”w pigułce”
Podstawowymi aktami prawnymi są oczywiście: kodeks pracy (głównie art. 229) oraz rozporządzenie MZiOS z dnia 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników. Ustawodawca zakazuje dopuszczania pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Dotyczy to badań wstępnych (gł. przed dopuszczeniem do pracy), okresowych (w terminie wskazanym przez lekarza) oraz kontrolnych (przy niezdolności spowodowanej chorobą powyżej 30 dniu roku kalendarzowym). Badania są przeprowadzane na koszt pracodawcy, okresowe i kontrolne w miarę możliwości w godzinach pracy.
Badania kontrolne a urlop wypoczynkowy bezpośrednio po urlopie macierzyńskim
Każda niezdolność do pracy spowodowana chorobą powinna skutkować skierowaniem na badanie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku. Nie można więc dopuścić pracownika do pracy, czy może jednak wypoczywać? Czy może skorzystać z wypoczynku po urlopie „rodzicielskim”?
Zgodnie z art. 163 § 3 kodeksu pracy na wniosek pracownicy i / lub pracownika-ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Jest to ustawowy obowiązek pracodawcy, z którego wypełnienia nie może się co do zasady uwolnić.
W swoim wyroku z dnia 9 marca 2011 r. (II PK 240/10), SN uznał, iż „z art. 229 § 2 k.p. nie można wywodzić obowiązku przedstawienia orzeczenia o zdolności do pracy przez pracownicę rozpoczynającą urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim (art. 163 § 3 k.p.) wykorzystanym bezpośrednio po zakończeniu okresu niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni”. Celem bowiem badań lekarskich jest ustalenie przydatności do pracy, celem urlopu zaś – wypoczynek.
Brak badań lekarskich a wypadek przy pracy
Wyobraźmy sobie sytuację, w której pracownik ulega wypadkowi w miejscu pracy. Przechodząc korytarzem w obiekcie należącym do pracodawcy upada (w związku ze śliską niezabezpieczoną powierzchnią podłogi) i doznaje złamania lewej ręki i nogi. Zespół powypadkowy ustala, iż pracownik przemieszczał się z jednego miejsca do drugiego w związku z poleceniem przełożonego. Nie uznał jednak zdarzenia za wypadek przy pracy, ponieważ pracownik nie posiadał aktualnego orzeczenia lekarskiego. Czy była to prawidłowa decyzja? Z całą pewnością nie.
Definicja bowiem wypadku została wskazana w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jest nim nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Ustawodawca nie uzależnia uznania zdarzenia za wypadek od posiadania ważnych badań lekarskich.
Co więcej, Sąd Najwyższy, o czym warto pamiętać, kilkakrotnie uznał w swoich orzeczeniach, iż dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego może być uznane za zewnętrzną przyczynę wypadku przy
(vide: SN z 17.11.2000 r., II UKN 49/00; z 07.02.2006 r., I UK 192/05, M.P.Pr 2006/5/269; z 18.08.2009 r., I PK 18/09, LEX nr 528154).