Kobieta ma prawo zrezygnować z urlopu macierzyńskiego, który przysługuje jej po urodzeniu dziecka. Nie może jednak tego zrobić w pełni dowolnie. Ustawodawca zastrzegł bowiem okoliczności, które muszą zostać spełnione, aby było to możliwe.

Przesłanki rezygnacji pracownicy z urlopu macierzyńskiego określa art. 180 § 4 Kodeksu pracy. Wynika z niego, iż pracownica może zrezygnować z korzystania z urlopu macierzyńskiego, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

• matka wykorzystała po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego;
• z niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego skorzysta pracownik – ojciec wychowujący dziecko albo ubezpieczony ojciec dziecka, który w celu osobistego sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.

Prawo do rezygnacji uzależnione jest od wykorzystania przez matkę po porodzie 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Okres ten nie obejmuje czasu przed porodem. Ponadto, jeśli ojciec wychowujący dziecko lub inny członek najbliższej rodziny, będący pracownikiem, nie wystąpi do swojego pracodawcy z wnioskiem o udzielenie mu pozostałej części urlopu macierzyńskiego bądź ojciec dziecka lub członek najbliższej rodziny nie przerwie działalności zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem, to pracownica nie może przerwać tego urlopu.

Pracownica rezygnująca z urlopu macierzyńskiego zobowiązana jest złożyć pracodawcy pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z korzystania z części urlopu macierzyńskiego w terminie nie krótszym niż 7 dni przed przystąpieniem do pracy. Obowiązek ten dotyczy również pracownicy legitymującej się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 180 § 8 Kodeksu pracy).  Pracodawca udziela pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi innemu członkowi najbliższej rodziny – na jego pisemny wniosek, części urlopu macierzyńskiego, z której zrezygnowała matka dziecka. Wniosek składany jest w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu (art. 180 § 8 Kodeksu pracy).

Pracodawca obowiązany jest uwzględnić wniosek zarówno matki, jak i pracownika ojca wychowującego dziecko albo pracownika innego członka najbliższej rodziny (art. 180 § 8 in fine kodeksu pracy oraz art. 180 § 9 in fine Kodeksu pracy).