Wysoka temperatura i intensywna praca fizyczna mogą prowadzić do szybkiego odwodnienia. To może skutkować ogólnym osłabieniem, spadkiem koncentracji, ale może być też niebezpieczne dla zdrowia. Troska o prawidłowe nawodnienie jest również wymogiem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Na podstawie art. 232 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić nieodpłatnie pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Na podstawie przywołanego przepisu wydane zostało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. W razie wystąpienia wysokich temperatur ustawodawca zobowiązał pracodawcę do zapewnienia pracownikom napojów. Zgodnie z § 4 ust. 1 przywołanego rozporządzenia pracodawca zapewni napoje pracownikom zatrudnionym:
- przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10°C lub powyżej 25°C,
- na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.
Napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej. Powinny być to napoje zimne, przy czym ustawodawca nie precyzuje, o jakie napoje chodzi. Ten aspekt został pozostawiony do decyzji pracodawcy. Ich ilość powinna jednak zaspokajać potrzeby pracowników.
Wartość sfinansowanych przez pracodawcę i przekazanych pracownikowi zimnych napojów stanowi co do zasady przychód pracownika ze stosunku pracy. To, czy będzie on korzystał ze zwolnienia od opodatkowania jest uzależnione od tego, czy pracodawca zapewniając je robi to dobrowolnie, czy wypełniając obciążający go obowiązek ustawowy wynikający z przepisów kodeksu pracy i zasad bhp.
Przychód ten będzie zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli pracodawca finansuje zimne napoje dla osób pracujących w opisanych wyżej warunkach i wysokich temperaturach. Przywołany przepis określa, że zwolnienie to znajduje zastosowanie, jeśli przyznawane przez pracodawcę świadczenie przysługuje na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, o ile zasady jego przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
Na zakończenie warto dodać, że pracodawca może wydać pracownikom dowody uprawniające do zakupu napojów bezalkoholowych, zamiast wydawać pracownikom napoje w naturze. W takim przypadku świadczenie otrzymane przez pracowników również korzysta ze zwolnienia od opodatkowania, jednak w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolniona od opodatkowania jest także wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, jeżeli pracodawca – mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy – nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.
Świadczenia wydawane pracownikom dobrowolnie, poza obowiązkiem nałożonym przez ustawodawcę, będą podlegały opodatkowaniu na zasadach ogólnych.