Emerytem może być osoba, która ukończyła wiek emerytalny, czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, oraz ma opłacone składki z tytułu ubezpieczenia społecznego lub ubezpieczenia emerytalnego i rentowych przynajmniej za 1 dzień. Jeśli te warunki są spełnione, to zainteresowany może wystąpić o przyznanie świadczenia emerytalnego. Dopiero po otrzymaniu decyzji o przyznaniu emerytury formalnie będzie on emerytem.
Pracodawca, który nawiązał stosunek pracy z emerytem, może się zastanawiać, czy powinien z tego tytułu odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych z wypłacanej emerytury pobiera wyłącznie składkę zdrowotną. Jednak, zgodnie z art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, umowa o pracę stanowi obligatoryjny tytuł do objęcia ubezpieczeniem społecznym.
Z powyższego wynika, że w każdym przypadku umowa o prace zawarta z emerytem generuje obowiązek pobierania i odprowadzania składek do ZUS. Obligatoryjny charakter mają ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Jedynie w grę może wchodzić zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – w przypadku emerytów zazwyczaj ma ono zastosowanie. Jednak możliwość skorzystania z niego uzależniona jest od ukończenia określonego wieku, a nie od pobierania świadczeń emerytalnych czy rentowych. W konsekwencji, składek na FP i FGŚP nie uiszcza się za kobiety, po ukończeniu przez nie 55 lat i za mężczyzn po ukończeniu przez nich 60 lat.
Emeryta lub rencistę, z którym zawarto umowę o pracę, należy zgłosić do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA z kodem ubezpieczenia 01 10 x x.