Urlop macierzyński przysługuje matce po urodzeniu dziecka albo ojcu (lub innemu członkowi rodziny), jeśli matka nie może sprawować nad dzieckiem osobistej opieki. Za okres udzielonego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego uprawnionej osobie przysługuje zasiłek macierzyński. Przysługuje on każdej matce zgłoszonej do ubezpieczenia chorobowego, która urodzi bądź przyjmie na wychowanie dziecko w wieku do 7 lat lub 10 lat, jeżeli wobec tego dziecka został odroczony obowiązek szkolny. W wyjątkowych sytuacjach prawo do zasiłku macierzyńskiego nabywa również ubezpieczony – ojciec dziecka lub inny członek najbliższej rodziny.

Osoba pobierająca zasiłek macierzyński nie ma prawa do innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W czasie trwania takiego tytułu do ubezpieczeń nie można pobierać zasiłku chorobowego czy zasiłku opiekuńczego.

Jeżeli dziecko przebywa w szpitalu, matka dziecka może zawnioskować o przerwę w urlopie macierzyńskim i pobieraniu zasiłku z tego tytułu. Trzeba pamiętać, że można to zrobić dopiero po upływie pierwszych 8 tygodni tego urlopu. Jeśli to zrobi i otrzyma zaświadczenie lekarskie o konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem przebywającym w szpitalu, to będzie jej przysługiwał zasiłek opiekuńczy za czas pobytu dziecka w szpitalu. Okres ten powinien zostać udokumentowany stosownym zaświadczeniem lekarskim. Od następnego dnia po wyjściu dziecka ze szpitala matka będzie kontynuować urlop macierzyński.