Prawo Pracy
27.09.2024 r.
4 min

W jakim terminie przedawniają się roszczenia pracodawcy?

Magdalena Jeziorska

Radca prawny

Skopiuj link
Prawo Pracy
27.09.2024r.
4 min

Podstawowy termin przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy wynosi 3 lata od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Wynika to z treści art. 291 kodeksu pracy. Obok podstawowego terminu przedawnienia ustawodawca zastrzegł także regulacje szczególne.

Roczny termin przedawnienia został przewidziany w odniesieniu do następujących roszczeń:

  • roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych (art. 291 § 2 kodeksu pracy),
  • roszczenia pracodawcy wynikające z nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia,
  • roszczenia pracodawcy wynikające z naruszenia przez pracownika umowy o zakazie konkurencji.

Termin jednego roku jest liczony od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Użyte w przepisie określenie: „od dnia, w którym zakład pracy powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody” należy rozumieć jako dzień, w którym – w zwykłym toku rzeczy – zakład pracy mógł i powinien był powziąć wiadomość o takiej okoliczności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 1981 roku, sygn. IV PR 36/81).

Z upływem 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia lub zawarcia ugody przedawnieniu ulegają roszczenia stwierdzone prawomocnym orzeczeniem organu powołanego do rozstrzygania sporów, jak również roszczenie zatwierdzone ugodą przed takim organem zawartą w trybie określonym w kodeksie (art. 291 § 5 kodeksu pracy).

Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, to do przedawnienia roszczenia o naprawienie tej szkody stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 4421 § 1 kodeksu cywilnego takie roszczenie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Termin ten nie może być jednak dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Ponadto, jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o jej naprawienie ulega przedawnieniu z upływem 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa. Nie ma znaczenia, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Terminy przedawnienia mają charakter bezwzględny. Oznacza to, że nie mogą być skracane ani przedłużane w drodze czynności prawnej. Dodatkowo trzeba pamiętać, że przedawnienie nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania. Przekształca się ono w zobowiązanie naturalne, które nie może być dochodzone przed sądem. Jednak, jeżeli dłużnik zaspokoi wierzyciela pomimo upływu terminu przedawnienia, nie będzie mógł domagać się zwrotu tego świadczenia jako niezależnego w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.