Pracownicy w trakcie ciąży, a także podczas korzystania z uprawnień związanych z rodzicielstwem są traktowani na rynku pracy w sposób szczególny. Ustawodawca przewidział dla nich między innymi wyjątkowe uprawnienia, które chronią trwałość stosunku pracy w tym czasie.

Głównym założeniem omawianych uprawnień jest nałożony na pracodawcę zakaz wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę w trakcie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego. Od 26 kwietnia 2023 roku zakres ochrony został rozszerzony także na zakaz prowadzenia przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Powyższe wynika z art. 177 §  1 kodeksu pracy. Zgodnie z jego treścią:

„W okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może:

1. prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;

2. wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy”.

W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o którykolwiek z urlopów związanych z rodzicielstwem wcześniej niż w terminach określonych w art. 180 § 9, art. 182^1d § 1 oraz art. 182³ § 2 kodeksu pracy, omawiany zakaz zaczyna obowiązywać na:

1. 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;

2. 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego albo jego części;

3. 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu ojcowskiego albo jego części.

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę lub pracownika zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy lub pracownikowi przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.