Umowę o pracę na okres próbny zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. Taką umowę można zawrzeć na okres nieprzekraczający 3 miesięcy.

Od 26 kwietnia 2023 roku okres, na który można zawrzeć umowę o pracę na okres próbny jest uzależniony od zamiaru dalszego zatrudniania pracownika. Zgodnie z treścią art. 25 § 2 kodeksu pracy: „umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, z zastrzeżeniem § 2¹ –2³ , w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.”

§ 2¹ daje podstawę do wydłużenia umowy, mocą zgodnej woli stron wyrażonej w umowie na okres próbny, o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy (jeżeli takie nieobecności wystąpią). Z § 2² przywołanego wyżej artykułu wynika, że umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający:

1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;

2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.

Dodatkowo strony mogą jednokrotne wydłużyć umowy zawarte na 1 lub 2 miesiące (zgodnie z § 2² kodeksu pracy) jednak nie więcej niż o 1 miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy.

„Umowę na okres próbny te same strony mogą zawrzeć tylko jednokrotnie z wyjątkiem sytuacji, gdy pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania pracy innego rodzaju (§ 3). Wówczas umowę na okres próbny można ponowić. Przepis § 3 nie zawiera zastrzeżenia, że ponowne zawarcie umowy na okres próbny dopuszczalne jest tylko raz. Byłoby ono zresztą sprzeczne z funkcją tej umowy, bo pracodawca powinien mieć możliwość praktycznego sprawdzenia kwalifikacji pracownika do wykonywania kolejnych, już mniej wymagających innych rodzajów pracy.

Należy przyjąć, że nie jest dopuszczalne ponowne zawarcie umowy na okres próbny przy pracy tego samego rodzaju także wtedy, gdy pierwsza umowa nie wypełniała pełnego dozwolonego limitu czasu jej trwania, przykładowo była zawarta tylko na 2 miesiące, a można było zawrzeć ją na 3 miesiące. Zawarcie takiej drugiej umowy na okres próbny jest bowiem sprzeczne z jednoznacznym brzmieniem przepisu § 3. Patrząc zaś na to zagadnienie od strony funkcji tej umowy trzeba zauważyć, że pracodawca może zapewnić sobie wykorzystanie całego przewidzianego w umowie czasu jej trwania do oceny pracownika, jeżeli zamieści w niej postanowienie, o którym mowa w § 21.” (K. Jaśkowski [w:] E. Maniewska, K. Jaśkowski, Kodeks pracy. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023).

Dodatkowo trzeba pamiętać, że w przypadku umowy na okres próbny w informacji o warunkach zatrudnienia należy wskazać:

– czas jej trwania lub dzień jej zakończenia oraz,

– gdy strony tak uzgodnią, postanowienia o przedłużeniu umowy o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności,

– okres, na który strony mają zamiar zawrzeć umowę o pracę na czas określony w przypadku, o którym mowa w art. 25 § 2², a także postanowienie o wydłużeniu umowy w przypadku, o którym mowa w art. 25 § 2³.