15.03.2010 r.
3 min

Porozumienie stron w orzecznictwie Sądu Najwyższego

Ekspert PCKP

Skopiuj link
15.03.2010r.
3 min

Dopiero wzajemna zgoda stron skutkuje ustaniem stosunku pracy. Jak trafnie ujął to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 listopada 2009 r. sygn. akt I PK 94/2009 „porozumienie stron co do rozwiązania stosunku pracy jest umową pracownika i pracodawcy. Zawarcie jej polega na zgodnych oświadczeniach woli stron zmierzających do wywołania określonych w jej treści skutków prawnych. Umowa stron stosunku pracy odnosząca się do jego rozwiązania wymaga zatem objęcia zgodną wolą stron zarówno tego, iż więź łącząca pracownika i pracodawcę ma ustać, jak i trybu i terminu dokonania tej czynności”.

Bezkonfliktowość rozwiązania umowy o pracę w tym trybie nie oznacza jednak, że samo rozwiązanie nie wywołuje sytuacji spornych. Analizując praktykę należy tutaj w szczególności nawiązać do terminu, z nadejściem którego dochodzi do rozwiązania umowy o pracę.

W praktyce termin ten może być zbieżny z datą wyrażenia zgody na rozwiązaniem umowy w tym trybie, jak również rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić nie w dacie złożenia przez strony sobie oświadczeń, lecz w przyszłości. W drugiej sytuacji porozumienie zawarte przez strony musi wyraźnie określać datę, w której dojdzie do rozwiązania stosunku pracy. Co do zasady nie ma przeszkód dla podjęcia przez strony takiej decyzji i uzgodnienia terminu rozwiązania umowy bardzo odległego od dnia dokonania ustaleń (na przykład „za 6 miesięcy”), trzeba jednak pamiętać, że w okresie, który przypada pomiędzy dokonaniem uzgodnienia a rozwiązaniem umowy mogą nastąpić wydarzenia, które zmienią nastawienie stron odnośnie podjętej decyzji.

Odwołując się do orzecznictwa sądowego należy wskazać w tym miejscu na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.10.1998r. sygn. akt I PKN 317/98, zgodnie z którym „termin rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron z przyczyn dotyczących pracodawcy może być określony zdarzeniem przyszłym, zwłaszcza gdy zdarzenie to (likwidacja stanowiska pracy) jest przez strony przewidywane po okresie dłuższym niż okres wypowiedzenia przez pracodawcę oraz przy zastrzeżeniu, że termin ten może ulec jedynie przedłużeniu”. Z kolei w wyroku z dnia 4 listopada 2004 r. sygn. akt I PK 653/2003 Sąd Najwyższy stwierdził wprost, że „nie ma przeszkód prawnych do rozwiązania umowy o pracę w drodze porozumienia stron z ustaleniem daty ustania stosunku pracy, nawet znacznie późniejszej niż data zawarcia porozumienia”.

Zwrócenia uwagi w kontekście przedstawionego powyżej problemu wymaga jeszcze jedna sytuacja, a mianowicie gdy strony dojdą do porozumienia co do rozwiązania umowy o pracę, lecz w swoim oświadczeniu nie określą w sposób wyraźny daty, w której ma nastąpić ten skutek. Odwołując się do orzecznictwa sądowego należy uznać w tej sytuacji, że skutek w postaci rozwiązania umowy nastąpi w dniu zawarcia porozumienia pomiędzy pracownikiem i pracodawcą. Jak bowiem wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r. sygn. akt I PKN 844/2000 „nieokreślenie – choćby dorozumiane – w porozumieniu stron o rozwiązaniu stosunku pracy terminu jego ustania powoduje (podobnie jak przy zawarciu umowy o pracę – art. 26 Kodeksu pracy) rozwiązanie tego stosunku w dniu zawarcia porozumienia”.