Skopiuj link
Wystąpienie inspektora pracy jest niewładczym środkiem oddziaływania na podmiot kontrolowany. Nie jest decyzją administracyjną, a co za tym idzie nasz porządek prawny nie przewiduje, iż jego niewykonanie rodzi podstawy do wszczęcia procedur przymuszających stronę do wykonania decyzji administracyjnej przewidzianych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, ze zmianami oraz z 2010 r. Nr 229, poz. 1497). Teza ta znalazła wielokrotnie potwierdzenie w orzecznictwie sądowym np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 maja 2009 r. (IV SA/Gl 665/2008, publik. LexPolonica nr 2273643), zgodnie z którym „wystąpienie, o jakim mowa w art. 11 pkt 8 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy nie stanowi formy działania inspektora pracy przybierającej postać decyzji administracyjnej”.
Podstawą prawną określającą uprawnienie inspektora pracy do wydania wystąpienia jest art. 11 pkt 8 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U Nr 89, poz. 589 ze zmianami oraz z 2010 r. Nr 257, poz. 1725). W świetle wskazanego przepisu inspektor pracy w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia jest uprawniony do skierowania wystąpienia, w razie stwierdzenia innych naruszeń niż wymienione w pkt 1-7, o ich usunięcie, a także o wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do osób winnych. Z powyższego wynika, że inspektor pracy jest uprawniony do stosowania wystąpienia tylko w sytuacjach, które nie uzasadniają wydania innych środków prawnych określonych w art. 11. ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy.
Zasadniczym celem wystąpienia jest wskazanie podmiotowi kontrolowanemu naruszeń przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia, jakie powinny zostać usunięte. Ponadto w wystąpieniu inspektor pracy może również wnioskować o ukaranie osób winnych stwierdzonych naruszeń, co jednak w praktyce występuje bardzo rzadko.
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy wystąpienie powinno zawierać wnioski pokontrolne i ich podstawę prawną. Wystąpienie co do zasady nie zawiera natomiast uzasadnienia faktycznego, którym są w przypadku tego środka prawnego ustalenia zawarte w protokole z kontroli. W przypadku wystąpień, które dotyczą spraw bardzo istotnych, można się jednak w praktyce spotkać się z wskazywaniem faktów i okoliczności uzasadniających skierowanie konkretnego wystąpienia. Działanie takie nie jest błędem, gdyż organ kontroli czyni w tym przypadku więcej niż jest zobowiązany mocą ustawy.
Jak zaznaczono na wstępie, obowiązujący porządek prawny nie przewiduje instrumentów prawnych, za pomocą których podmiot kontrolowany można zmusić do wykonania wniosków zawartych w wystąpieniu. Z drugiej jednak strony należy zwrócić uwagę, że art. 207 par. 2 pkt 6 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2011r. Nr 36, poz. 181) pracodawca jest obowiązany zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy. Nie zrealizowanie wskazanego obowiązku nie jest jednak zagrożone jakąkolwiek sankcją.
Nadanie wystąpieniu inspektora pracy charakteru niewładczego środka oddziaływania prawnego na podmioty kontrolowane rodzi jednak również dalsze konsekwencje prawne. Skoro bowiem wystąpienie nie jest decyzją administracyjną to od wystąpienia nie przysługują stronie środki odwoławcze bądź też inne środki zaskarżenia bądź wzruszenia. Co najwyżej polemika strony z wystąpieniem może zostać zinterpretowana jako skarga na organ, który skierował wystąpienie, i podlegać rozpoznaniu w trybie nadzoru sprawowanego przez organ wyższej instancji (a więc w tym przypadku przez właściwego Okręgowego Inspektora Pracy).
Skierowanie do określonego podmiotu wystąpienia rodzi jednak obowiązek poinformowania inspektora pracy o terminie i sposobie realizacji wniosków zawartych w wystąpieniu. Podmiot kontrolowany powinien to uczynić w terminie określonym w wystąpieniu, który jednak nie może być dłuższy niż 30 dni. Niewykonanie tego obowiązku nie jest zagrożone sankcją, a sam termin ma charakter instrukcyjnym. Obowiązku udzielenia odpowiedzi na wystąpienie nie należy jednak lekceważyć. Niewykonanie tego obowiązku może bowiem skutkować podjęciem przez inspektora pracy ponownych czynności kontrolnych, w trakcie których będzie ustalał m.in przyczyny nieudzielenia odpowiedzi na wydane wystąpienie.
Zobacz szkolenia:
