Skopiuj link
Wystarczy zwrócić uwagę na dość powszechne zjawisko stosowania niedopuszczalnej, rozszerzającej wykładni pojęcia „kierownik wyodrębnionej komórki organizacyjnej”. W szczególności dość powszechny jest pogląd, że zaliczenie określonego stanowiska do grupy kierowników powinno wynikać z aktów organizacyjnych lub ustrojowych pracodawcy tj. statutów, regulaminów pracy, oraz schematów organizacyjnych. Tymczasem nadania statutowi odpowiedniego brzmienia nie można uznać za warunek wystarczający do zakwalifikowania określonej osoby jako „kierownika wyodrębnionej komórki organizacyjnej”.
Orzecznictwo sądowe akcentuje bowiem dość znaczne ograniczenia w swobodzie uznania konkretnego pracownika za kierownika. Warto bowiem zwrócić uwagę na wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 grudnia 2006 r. (sygn. III APa 176/2005 publik. LexPolonica nr 2132506) w świetle którego „kierownik, który pracuje na równi ze swoimi podwładnymi, nie może być traktowany jako menedżer w myśl przepisów o wynagrodzeniu za nadgodziny. Istotą pracy kierownika jest kierowanie zespołem osób, a nie wykonywanie tej samej pracy”. Z kolei w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2005 r. (sygn. II PKN 114/2004 publik. LexPolonica nr 2131454) wyraźnie zaznaczono, że właśnie zasadniczym kryterium odróżniającym kierowników od pozostałej części załogi danego przedsiębiorstwa jest wykonywanie czynności kierowniczych, tj. kierowanie zespołem osób, a zakres zastosowania tego pojęcia nie obejmuje jednak kierowników tych wyodrębnionych komórek organizacyjnych, których obowiązki nie ograniczają się do czynności kontrolowania i nadzorowania, lecz polegają na wykonywaniu czynności razem z nimi. W praktyce stosowania przepisów prawa dość często zdarza się natomiast uznawanie za kierownika wyodrębnionej komórki organizacyjnej kogoś, kto wykonuje pracę na równi z podległymi sobie pracownikami, a faktycznie pełni wobec nich raczej rolę koordynatora niż zarządzającego pracą.
W orzecznictwie można znaleźć również innego rodzaju ograniczenia w zastosowaniu art. 1514 § 1 Kodeksu pracy do konkretnego stanu faktycznego, nawet jeśli pracownik spełnia warunki formalne i materialne uznania go za kierownika wyodrębnionej komórki organizacyjnej. Wskazać tutaj należy chociażby na wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 2 października 2008 r. (sygn. I PK 64/2008 publik. OSNP 2010 nr 7-8 poz. 86), zgodnie z którym art. 1514 § 1 Kodeksu pracy nie ma zastosowania do pracownika niepełnosprawnego (art. 15 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych). W świetle wskazanego orzeczenia obniżone normy czasu pracy oraz zakazy pracy w godzinach nadliczbowych wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych mają charakter nadrzędny w stosunku do uregulowań wynikających z art. 1514 § 1 Kodeksu pracy.
Istotne znaczenie praktyczne mają również orzeczenia podkreślające sporadyczność, incydentalność wykonywania przez kierownika wyodrębnionej komórki organizacyjnej pracy w godzinach nadliczbowych. Odmiennie (a zatem jako pracę nadliczbową rodzącą konsekwencje dodatkowej zapłaty dla pracownika) należy kwalifikować sytuację stałego wykonywania przez pracownika pracy w godzinach nadliczbowych. W świetle wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2009 r. (sygn. II PK 270/2008) wspomniany przepis nie dotyczy sytuacji, kiedy praca w nadgodzinach jest wykonywana stale, a w szczególności wykonywania przez „kierowników” pracy poza normalnymi godzinami pracy w związku z wykonywaniem stale dodatkowego zatrudnienia na rzecz tego samego pracodawcy. Utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego zajmuje stanowisko, zgodnie z którym jeżeli sposób organizacji pracy przez pracodawcę powoduje konieczność stałego wykonywania przez kierownika pracy ponad normę pracy, to ma on prawo do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. (sygn. II PK 326/2007 publik. LexPolonica nr 2132505).
Zobacz szkolenia: