Ustawodawca co do zasady przyjmuje, iż ustanie stosunku pracy powoduje przekształcenie prawa pracownika do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w naturze w roszczenie pracownika o zapłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Mówiąc o ustaniu stosunku pracy trzeba uwzględniać zarówno definitywne rozwiązanie stosunku pracy, jak i sytuację polegającą na rozwiązaniu terminowej umowy o pracę i nawiązaniu następnego dnia kolejnej umowy o pracę, która jest swego rodzaju kontynuacją dotychczasowego zatrudnienia.
Odnosząc się do tej drugiej sytuacji, która jest przedmiotem pytania, należy rozważyć zobowiązanie pracodawcy w świetle brzmienia art. 171 § 3 Kodeksu pracy. Zgodnie z przywołanym przepisem pracodawca może odstąpić od wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, jedynie gdy strony zgodnie postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy o pracę. Innymi słowy, zarówno sprzeciw pracownika, jak i sprzeciw pracodawcy mogą rodzą konieczność wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.
Zazwyczaj jednak przy zastosowaniu przywołanej powyżej konstrukcji w sytuacji zawierania z pracownikiem kolejnych umów o pracę unikamy wypłaty ekwiwalentu pieniężnego, w wyniku czego prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego zostanie zrealizowane w naturze w trakcie zatrudnienia wynikającego z kolejnej umowy o pracę. Skutek taki strony osiągną, jeśli wyrażą zgodną wolę w tym zakresie. Kwestia ta wymaga więc wyraźnego uzgodnienia między stronami stosunku pracy, a uzgodnieniu takiemu powinna zostać nadana forma pisemna. Znaczenie tego zdania podkreśla brzmienie § 6 ust. 2 pkt 3 ppkt aa rozporządzenia MPiPS z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika, zgodnie z którym w części C akt osobowych pracownika przechowujemy dokumenty związane z niewypłaceniem pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy sytuacji określonej w art. 171 § 3 Kodeksu pracy. Taka była też prawdopodobnie podstawa wniosku inspektora pracy.
Zobacz szkolenia: