Skopiuj link
…system czasu pracy, rozkład czasu pracy, okres rozliczeniowy
Przepisy prawa pracy nie definiują pojęć: system czasu pracy, rozkład czasu pracy, okres rozliczeniowy. Zostały one jednak sprecyzowane w literaturze.
System czasu pracy oznacza maksymalne ramy czasowe oraz sposób organizacji czasu pracy poszczególnych grup pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy.
Rozkład czasu pracy to określenie ram czasu pracy dla zakładu lub grup pracowników, obejmujących określenie dni i godzin pracy. Tutaj należy wskazać m.in. wymiar czasu pracy w poszczególnych dobach, godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, przerwy w pracy itp.
Zdaniem PIP, okres rozliczeniowy to odcinek czasu wyrażony w tygodniach lub miesiącach, na który jest planowana i po upływie którego jest rozliczana praca każdego pracownika. Maksymalna długość okresu rozliczeniowego jest uzależniona od stosowanego systemu czasu pracy.
Zapisy w prawie wewnątrzzakładowym…
Dział VI Kodeksu pracy przewiduje kilka systemów czasu pracy, wśród których pracodawca może odnaleźć najbardziej odpowiedni dla siebie. Z każdym systemem czasu pracy jest ściśle powiązany okres rozliczeniowy.
Przepisy powszechne nakazują doprecyzowanie w zakładzie pracy długości okresu rozliczeniowego w granicach przypisanych poszczególnym systemom czasu pracy. Pracodawca może to uczynić w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, jeśli zatrudnia powyżej 20 pracowników, albo w obwieszczeniu – jeśli stan zatrudnienia nie przekracza 20 pracobiorców i pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy.
Wprowadzenie okresu rozliczeniowego
Znając wymogi formalne dotyczące sposobu wprowadzenia okresu rozliczeniowego do danego zakładu pracy, warto się zastanowić jak prawidłowo określić ten parametr, aby w konsekwencji nie popaść w błędy rozliczenia czasu pracy pracowników. Z całą pewnością okres rozliczeniowy musi być konkretnym przedziałem czasowym. Należy więc dokładnie wskazać czy jest to 1 miesiąc, 2 miesiące, czy też 3 miesiące. Zapis w prawie wewnątrzzakładowym o treści „w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 4 miesięcy” jest nieprawidłowy – nie określa bowiem przedziału czasowego, w którym będzie ustalany wymiar czasu pracy oraz będzie następować rozliczenie czas pracy.
W jaki sposób ustalić w prawie wewnątrzzakładowym okres rozliczeniowy w przypadku okresów trwających dłużej niż 1 miesiąc?
Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie należy zwrócić uwagę na dwa niezwykle istotne zagadnienia: formalny początek okresu rozliczeniowego oraz sposób ustalania wymiaru czasu pracy.
Jak już wspomniano powyżej, okres rozliczeniowy musi być określony w odpowiednim akcie prawa zakładowego. Akty prawa zakładowego wchodzą w życie z zasady po upływie dwóch tygodni od dnia podania do wiadomości pracowników. W przypadku niewskazania z nazwy konkretnych miesięcy okresu rozliczeniowego, data wejścia w życie regulaminu lub obwieszczenia będzie pierwszym dniem okresu rozliczeniowego. W takiej sytuacji należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, czy okres rozliczeniowy nie będzie trwał np. od 14-go danego miesiąca do 14-go miesiąca następnego i tak dalej. Kluczową datą będzie podanie do wiadomości pracowników. A taka data musi być dokładnie i w sposób nie budzący żadnych wątpliwości określona.
Zgodnie z art. 130 § 1 i § 2 kodeksu pracy obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się: mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Aby móc prawidłowo zaplanować normatyw w okresie rozliczeniowym, należy zatem znać konkretne miesiące okresu rozliczeniowego, a co za tym idzie – liczbę pełnych tygodni, „wystających dni” oraz świąt.
Podsumowując należy stwierdzić, iż przy łącznym spełnieniu dwóch poniższych przesłanek, tj.:
- wskazaniu w regulaminie pracy lub obwieszczeniu dokładnego przedziału czasowego (1 miesiąc, 2 miesiące, 3 miesiące) oraz
- wyznaczeniu dokładnej daty podania regulaminu pracy lub obwieszczenia do wiadomości pracowników dopuszczalnym wydaje się fakt określenia długości okresu rozliczeniowego tylko poprzez liczbę tych miesięcy.
Takie ujęcie okresu rozliczeniowego może jednak nie zapewnić elastycznego rozłożenia godzin pracy uzależnionego np. od sezonowości pracy.
Zobacz szkolenia:
