26.09.2013 r.
4 min

Czy pracownik tymczasowy może świadczyć pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
26.09.2013r.
4 min

Podstawa zatrudnienia w świetle ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych

W świetle art. 7 ustawy agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników tymczasowych na podstawie terminowych umów o pracę. Ze względu na specyfikę doraźnego zatrudnienia są to umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy. Art. 1 oraz art. 26 ustawy dopuszcza jednakże zatrudnienie pracowników tymczasowych na podstawie umów prawa cywilnego.

W ustawie brak jest szczegółowych zapisów dotyczących zatrudniania pracowników tymczasowych na podstawie takich umów, a w szczególności ograniczeń w ich stosowaniu. Z tego też powodu, w oparciu o art. 5 kodeksu pracy, należy odpowiednio stosować przepisy rozgraniczające stosunek pracy i umowy cywilnoprawne.

Zastosowanie Kodeksu pracy

Zgodnie z definicją ujętą w art. 22 § 1 kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Przepis ten formułuje tzw. cechy charakterystyczne stosunku pracy stanowiąc jednocześnie, iż zatrudnienie w takich warunkach to stosunek pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Uchwała Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2011 r. (I UZP 6/11, Legalis)

Przedmiotowa uchwała zapadła w wyniku zapytania prawnego skierowanego przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku: czy wykonywanie zadań u pracodawcy użytkownika w warunkach podporządkowania kierownictwu tego podmiotu – w wyniku umowy zlecenia zawartej przez zleceniobiorcę z agencją pracy tymczasowej na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych – obliguje do potraktowania takiej umowy jako stosunku pracy?

Sąd Najwyższy uznał, iż zastosowanie przepisu art. 22 § 11 k.p. nie jest wyłączone do zatrudnienia osób skierowanych do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego (art. 26 ust. 2 ustawy z 9.7.2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych – Dz.U. Nr 166, poz. 1608 ze zm.). Zdaniem Sądu Najwyższego „kluczem do odpowiedzi na pytanie nie jest zasada swobody umów, gdyż nawet w prawie cywilnym nie jest ona nieograniczona. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 k.c.).”.

Podział pracowników tymczasowych na zatrudnienie pracownicze i cywilnoprawne, zależy od tego czy praca jest wykonywana w zatrudnieniu odpowiadającym stosunkowi pracy albo umowie cywilnoprawnej (zlecenia). Podstawa prawna wykonywania pracy tymczasowej nie zależy więc wyłącznie od woli stron, lecz także od pozostałych elementów stosunku prawnego.

Praktycznie….

Odpowiadając na zadane powyżej pytanie należy stwierdzić, iż w świetle art. 189 kodeksu postępowania cywilnego powód (w Państwa przypadku pracownik tymczasowy zatrudniony na podstawie umowy zlecenia) może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Z formalnego punktu widzenia podmiotem zatrudniającym pracownika tymczasowego jest agencja pracy. W związku z tym powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy może być skierowane wyłącznie przeciwko agencji pracy tymczasowej.

Zobacz szkolenia: