Podstawowe parametry czasu pracy osób niepełnosprawnych
Czas pracy osoby niepełnosprawnej został wskazany w art. 15 ustawy z dnia 27.08.1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Podstawowe normy to:
– 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo,
– znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności – 7 godzin na dobę i
35 godzin tygodniowo, jeżeli lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną wyda w odniesieniu do tej osoby zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy
Z dniem 10.07.2014 r. przepis traci moc w zakresie podważonym przez TK.
Stosowanie kodeksu pracy do osób niepełnosprawnych
W świetle art. 66 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w sprawach nieunormowanych przepisami ustawy stosuje się Kodeks pracy. Potwierdzeniem tejże zasady subsydiarności stosowania kodeksu pracy jest jego art. 5, z którego wynika, iż przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nie uregulowanym przepisami szczególnymi.
Przedłużony okres rozliczeniowy
Od 23 sierpnia 2013 r. przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, pracodawcy mogą wprowadzać okresy rozliczeniowe trwające do 12 miesięcy.
Okres rozliczeniowy z założenia to przedział czasowy, w którym praca podlega rozliczeniu. W przypadku pracowników pełnosprawnych dopuszczalna jest planowana i wykonywana nierównomierność w pracy, natomiast w przypadku osób podlegających ustawie z dnia 27.08.1997 r. ustawodawca podaje sztywne parametry.
Powyższe nie oznacza jednak, iż ta grupa pracownicza nie może zostać objęta omawianym okresem rozliczeniowym. Co do zasady istnieje więc możliwość zatrudniania ich korzystając z art. 129 § 2 kodeksu pracy – albo z zachowaniem norm wynikających z art. 15 ustawy, albo też za zgodą lekarza uzyskaną w trybie art. 16 ustawy.
Odpracowywanie wyjść prywatnych
W art. 151 § 21 kodeksu pracy legislator przewidział możliwość odpracowania wyjść prywatnych w celu załatwienia spraw osobistych bez konsekwencji w postaci godzin nadliczbowych.
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej (…) ustanawia sztywne normy dobowe i tygodniowe dla tej grupy pracowniczej. Jest to 8 lub 7 godzin na dobę oraz odpowiednio 40 lub 35 godzin tygodniowo. Legislator nie przewiduje tzw. przeciętności parametrów w przypadku osób niepełnosprawnych. W związku z faktem, iż odpracowanie wyjścia prywatnego w danym dniu spowoduje przekroczenie dobowej normy czasu wydaje się, iż takie rozwiązanie jest z prawnego punktu widzenia co do zasady jest niedozwolone.
Warunkiem dopuszczalności odpracowywania wyjść prywatnych będzie zgoda lekarza uzyskana w trybie określonym w art. 16 omawianej ustawy.
Ruchomy czas pracy
Kolejne uelastycznienie czasu pracy polega na możliwości wprowadzenia tzw. ruchomego czasu pracy (art. 1401 kodeksu pracy). Rozkład czasu pracy może bowiem przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. Może także przewidywać przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy.
Modyfikacja pracy w podanych powyżej rozkładach polega na różnych godzinach rozpoczęcia i zakończenia pracy, nie zaś na zmianie ilości godzin pracy w ramach dobowego wymiaru czasu pracy. W świetle art. 1401 § 4 kodeksu pracy ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Mając powyższe na uwadze wydaje się, iż osoby niepełnosprawne mogą być zatrudniane w ruchomych rozkładach czasu pracy.