Urlopy rodzicielskie „w pigułce”…
Ustawodawca w dziale VIII kodeksu pracy zagwarantował rodzicom urlopy, które mogą poświęcić na sprawowanie opieki nad dzieckiem. Według stanu na dzień 17 czerwca 2013 roku należą do nich:
- Urlop macierzyński (art. 180 kodeksu pracy),
- Dodatkowy urlop macierzyński (art. 1821 kodeksu pracy),
- Urlop rodzicielski (art. 1821a kodeksu pracy),
- Urlop ojcowski (art. 1823 kodeksu pracy),
- Urlop wychowawczy (art. 186 kodeksu pracy).
Urlop macierzyński oraz dodatkowy urlop macierzyński
Aktualnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie przewidują obowiązku zawierania w treści świadectwa pracy informacji o wykorzystaniu przez pracownicę lub pracownika urlopu macierzyńskiego.
Jednak zdaniem MPiPS (stanowisko z 16 maja 2012 r. w sprawie zamieszczania informacji o uprawnieniach pracowniczych w świadectwie pracy) w szczególnych przypadkach, gdy zamieszczenie w świadectwie pracy informacji o wykorzystaniu części urlopu macierzyńskiego może być przydatne do prawidłowego ustalenia uprawnień pracowniczych u kolejnego pracodawcy (rozwiązanie umowy o pracę w trakcie urlopu macierzyńskiego z powodu upadłości lub likwidacji zakładu pracy), należy ją wpisać w ust. 4 pkt 9 świadectwa pracy.
Urlop ojcowski
Ze wspomnianego powyżej stanowiska MPiPS wynika, iż informacja o wykorzystaniu urlopu ojcowskiego powinna zostać zamieszczona w świadectwie pracy w ust. 4 pkt 9 świadectwa pracy. Ministerstwo odwołuje się tutaj do załącznika do rozporządzenia w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania SPOSÓB WYPEŁNIANIA ŚWIADECTWA PRACY, zgodnie z którym w ust. 4 pkt 9 należy umieścić informację o wykorzystaniu przez pracownika uprawnień i świadczeń tylko w zakresie mającym wpływ na uprawnienia pracownicze u kolejnego pracodawcy, wynikające z ustaw, układów zbiorowych pracy i regulaminów.
Urlop rodzicielski
Co do zasady urlop rodzicielski bowiem może być udzielany w dwóch trybach:
1) art. 1791 kodeksu pracy, tj. na wniosek matki dziecka złożony nie później niż 14 dni po porodzie, łącznie z urlopem macierzyńskim oraz dodatkowym urlopem macierzyńskim – tzw. roczny urlop rodzicielski,
2) art. 1821a kodeksu pracy, tj. na pisemny wniosek pracownika, składany
w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.
Zarówno w pierwszym, jak i w drugim trybie czas wykorzystania urlopu rodzicielskiego przypada bezpośrednio po dodatkowym urlopie macierzyńskim.
Należy więc zakładać ciągłość absencji rodzica, gwarantującej w tym czasie ochronę zatrudnienia. Można byłoby jednak wskazać dwie potencjalne sytuacje, w których może dojść do ustania stosunku pracy: 1) upadłość / likwidacja zakładu pracy w trakcie urlopu rodzicielskiego lub 2) rezygnacja pracownika z części urlopu rodzicielskiego oraz zatrudnienie u kolejnego pracodawcy.
Wydaje się, iż w takich przypadkach należałoby stosować odpowiednio zasady dotyczące urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego macierzyńskiego, tj. zapisy umieszczać w ust. 4 pkt 9 świadectwa pracy jako uprawnienia mające wpływ na uprawnienia pracownicze u kolejnego pracodawcy.
Urlop wychowawczy
Ostatnią z absencji rodzicielskich jest urlop wychowawczy. Informacja o wykorzystaniu tego urlopu także powinna się znaleźć w treści świadectwa pracy. Zgodnie bowiem z art. 97 § 2 kodeksu pracy należy podać w nim m.in. informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego.
Z treści powołanego powyżej rozporządzenia wynika, iż okresy wykorzystanego urlopu wychowawczego wskazuje się w ust. 4 pkt 3 świadectwa pracy. Zgodnie jednak ze wzorem umieszczonym w załączniku do rozporządzenia drugim miejscem, w którym potencjalnie można byłoby wpisać wzmiankę o urlopie wychowawczym jest ust. 4 pkt 10 świadectwa pracy.
Ze SPOSOBU WYPEŁNIANIA ŚWIADECTWA PRACY wynika, iż odnotowujemy w tym pkt. przypadające w okresie zatrudnienia okresy nieskładkowe określone w art. 7 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Od 01.01.1999 r. okres urlopu wychowawczego jest w świetle art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych jest okresem składkowym (obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe). Mając powyższe na uwadze co do zasady więc nie można umieścić go w ust. 4 pkt 10 świadectwa pracy.