Skopiuj link
Właściwość miejscowa sądów pracy
Właściwość miejscowa to obszar jurysdykcji sądowej. W przypadku spraw z zakresu prawa pracy stosuje się przepisy szczególne ponieważ proces w sprawach z zakresu prawa pracy został wyodrębniony z postępowania cywilnego. Przy sporach pracowniczych kodeks postępowania cywilnego dopuszcza właściwość miejscową ogólną oraz tzw. właściwość miejscową przemienną.
Właściwość ogólna pozwanego
Została wprost określona w art. 27 k.p.c. W świetle tego przepisu powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Miejsce zamieszkania natomiast określa się według przepisów kodeksu cywilnego. Kluczową regulacją jest art. 25 k.c., zgodnie z którym miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Właściwość przemienna
Zgodnie z art. 461 § 1 k.p.c. powództwo w sprawach z zakresu prawa pracy może być wytoczone:
– bądź przed sąd właściwości ogólnej pozwanego,
– bądź przed sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana,
– bądź też przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy.
Ustawodawca umożliwia powodowi dokonanie wyboru pomiędzy opisaną powyżej właściwością ogólną a właściwością, którą sam powód uzna za korzystniejszą.
Umowna właściwość miejscowa
Przepisy Działu III k.p.c. nie regulują kwestii umowy między stronami dotyczącej właściwości miejscowej sądu. Należałoby więc sięgnąć do części ogólnej kodeksu, a konkretnie do art. 46. Z treści tego przepisu wynika, iż strony mogą umówić się na piśmie o poddanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego.
Skutki umowy o właściwość miejscową
W przypadku zawarcia umowy o właściwość sądu, jeżeli strony nie postanowiły inaczej lub jeżeli powód nie złożył pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym, sąd wybrany będzie wówczas wyłącznie właściwy. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów. Nie mogą jednak zmieniać właściwości wyłącznej.
Podsumowując….
Wydaje się, iż brak jest przepisów jednoznacznie zakazujących stosowanie umownej właściwości sądowej. Należy jednak podkreślić, iż w piśmiennictwie pojawiają się głosy, iż właściwość miejscowa w sprawach z zakresu prawa pracy jest rodzajem właściwości wyłącznej. Można bowiem odnaleźć interpretacje, zgodnie z którymi – w oparciu o art. 18 kodeksu pracy – umowa związana ze stosunkiem pracy nie może być mniej korzystna od prawa powszechnego. Chodzi o tzw. zasadę uprzywilejowania pracownika. Przepisem prawa powszechnego byłby natomiast art. 461 kodeksu postępowania cywilnego dający powodowi wybór sądu według właściwości ogólnej lub przemiennej.