Skopiuj link
Podróż służbowa
W świetle art. 775 § 1 kodeksu pracy pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Jak wynika z jednolitej linii orzeczniczej, podróż służbowa ma charakter incydentalny i musi być związana z opuszczeniem przez pracownika stałego miejsca pracy (tj. miejsca pracy wynikającego z umowy o pracę). Może się zdarzyć, iż przebywając w podróży służbowej pracownik będzie zmuszony wykazywać swoją zawodową „gotowość”. Wydaje się więc, iż w konkretnych przypadkach nie będzie mógł całkowicie swobodnie dysponować czasem, w którym nie będzie świadczył pracy.
Cel urlopu wypoczynkowego
Przepisy Działu VII kodeksu pracy przyznają pracownikowi w każdym roku kalendarzowym 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. W przypadku pracowników niepełnoetatowych jest to „wolne” proporcjonalne do wymiaru czasu pracy, w jakim są oni zatrudnieni. Z punktu widzenia przepisów kodeksu pracy podstawowym celem urlopu jest regeneracja psychicznych i fizycznych sił pracownika.
Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego
W zakładach, w których jest tworzony tzw. plan urlopów, regułą jest udzielanie ich właśnie zgodnie z tym planem. Wyjątki ustanawiają m.in. art. 164 i 165 kodeksu pracy (przesunięcie urlopu) czy też art. 166 kodeksu pracy (udzielenie w terminie późniejszym). Pracodawcy, którzy zgodnie z prawem odstąpili od planu urlopów, udzielają urlopu na wniosek pracownika. Specyficznym rodzajem absencji „wypoczynkowej” jest tzw. urlop „na żądanie” wynikający z art. 1672 kodeksu pracy, który pracodawca co do zasady jest zobowiązany udzielić.
Zdaniem Głównego Inspektoratu Pracy (GPP-110-4560-36/09/PE/RP)
W jednym ze swoich stanowisk GIP wypowiedział się w sprawie możliwości udzielenia pracownikowi przebywającemu w podróży służbowej urlopu „na żądanie” na część dnia pracy. Stwierdził w nim, iż taka praktyka jest niedopuszczalna, ponieważ narusza zasady udzielania urlopów wypoczynkowych wynikające z art. 1542 kodeksu pracy. „Jeśli więc pracownik będący w delegacji służbowej rozpoczął wykonywanie czynności służbowych w danym dniu roboczym, a następnie powziął wiadomość o sprawach prywatnych i w związku z tym musiał zaprzestać wykonywania pracy w dalszej części dnia, pracodawca nie może udzielić temu pracownikowi urlopu na żądanie na część dnia roboczego”. Pracodawca może w takiej sytuacji udzielić pracownikowi zwolnienia od pracy na załatwienie spraw osobistych.
Podsumowując…
Wydaje się, iż mając na uwadze charakter prawny podróży służbowej (pozostawanie w „dyspozycji” pracodawcy, choćby ograniczonej i pośredniej – bez świadczenia pracy) oraz cel urlopu wypoczynkowego jakim jest „oderwanie” od pracy, co do zasady udzielenie urlopu w trakcie podróży służbowej nie znajdzie uzasadnienia w aktualnie obowiązującym stanie prawnym.
W konkretnym jednak przypadku sytuacje losowe mogą spowodować konieczność powrotu z podróży służbowej (przerwanie jej lub zakończenie) i wykorzystanie urlopu wypoczynkowego.
