16.02.2015 r.
4 min

Badania profilaktyczne w orzecznictwie Sądu Najwyższego

Ekspert PCKP

Skopiuj link
16.02.2015r.
4 min

„Stanowisko pracy”

Z punktu widzenia zmian w art. 229 kodeksu pracy, które będą obowiązywały od 01.04.2015r. należy bardzo dokładnie zdefiniować pojęcie „stanowisko pracy”. To od tożsamości tych „stanowisk pracy” będzie bowiem uzależnione uznanie innego zaświadczenia lekarskiego bądź też nie.

I tak, w wyroku z 09.03.2011r. (II PK 225/10, OSNP 2012/9-10/112) Sąd Najwyższy uznał, iż „(…) Przez „stanowisko pracy”, o którym mowa w art. 229 § 4 k.p., należy rozumieć stanowisko pracy w obu przywołanych rozumieniach, a więc zarówno jako określenie rodzaju pracy, jak i miejsca (warsztatu) pracy. Wynika to z funkcji jaką pełni ten przepis, w którym określenie stanowiska pracy ma służyć ocenie zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika przez występujące czynniki fizyczne (pył przemysłowy, czynniki toksyczne, czynniki biologiczne) dotyczące miejsca pracy oraz inne czynniki (praca zmianowa, prace wymagające pełnej sprawności psychoruchowej) dotyczące rodzaju wykonywanej pracy. Podkreślenia też wymaga, że wskazanie danego stanowiska pracy (w szczególności jego nazwa) ma tylko to znaczenie, że odnoszą się do niego (do miejsca i rodzaju pracy) czynniki zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, których określenie (charakterystyka stanowiska pracy) ma podstawowe znaczenie”.
Kontrolne badania lekarskie

W kwestii kontrolnych badań lekarskich warto zwrócić uwagę na trzy orzeczenia SN. W świetle pierwszego z nich – wyrok SN z 02.03.2011 r. (II PK 188/10, OSNP 2012/7-8/92) -„obowiązek poddania się kontrolnym badaniom lekarskim ma charakter trwały. Niepoddanie się takim badaniom zleconym przez szkołę wyższą może uzasadniać rozwiązanie stosunku pracy z mianowanym nauczycielem akademickim w każdym czasie”.

W drugim natomiast SN uznał, iż „pracownik stawiający się do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności nie ma obowiązku dostarczenia orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy, o którym mowa w art. 229 § 2 k.p. Jeżeli pracownik stawi się do pracy i zgłosi gotowość jej wykonywania, obowiązek skierowania go na kontrolne badania lekarskie spoczywa na pracodawcy, co wynika z § 4 ust. 1 w związku z § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników” (wyrok SN z 18.05.2006 r., III PK 26/06, LEX nr 551013).

Zgodnie natomiast z wyrokiem SN z 23.09.2004r. (I PK 541/03, OSNP 2005/7/94) „odmowa poddania się kontrolnym badaniom lekarskim po długotrwałej chorobie uzasadnia niedopuszczenie pracownika do pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia, gdy wyłączną przyczyną tej odmowy są okoliczności leżące po stronie pracownika”.

Zdolność do wykonywania wszystkich obowiązków

Niejednokrotnie praca na danym stanowisku oznacza wykonywanie więcej niż jednego obowiązku, a co za tym idzie – możliwość występowania różnych zagrożeń czy też uciążliwości w pracy. Pracodawca w skierowaniu na badanie lekarskie musi więc określić stanowisko / stanowiska pracy, na którym / których pracownik jest lub ma być zatrudniony oraz podać informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach. Jak się wypowiedział Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń (z 16.12.1999r., I PKN 469/99, OSNP 2001/10/346) „przeciwwskazanie lekarskie do wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności na zajmowanym stanowisku pracy uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę”.