Skopiuj link
Profilaktyczne badania lekarskie
Pracownik niepełnosprawny – co jest niewątpliwie bezsporne – podlega wszelkim badaniom profilaktycznym przypisanym pracownikom pełnosprawnym. Wynika to wprost z art. 229 kodeksu pracy, w którym to przepisie ustawodawca nie różnicuje pracowników na pełno- i niepełnosprawnych. Badania, jakim będą więc podlegać to:
- wstępne – przed dopuszczeniem do pracy,
- okresowe – z upływem ważności badań wstępnych / w terminie wskazanym przez uprawnionego lekarza,
- kontrolne – w przypadku nieobecności w pracy spowodowanej chorobą trwającej co najmniej 30 dni w roku kalendarzowym.
Pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania lekarskie, odbywają się one na koszt pracodawcy. W przypadku okresowych i kontrolnych – w miarę możliwości powinny się odbywać w godzinach pracy.
Badania lekarskie związane z możliwością wykonywania pracy w porze nocnej i godzinach nadliczbowych
Co do zasady osoby niepełnosprawne nie powinny wykonywać pracy w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
Dopuszczając jednak pewne wyjątki ustawodawca uzależnił zgodę na pracę powyżej w/w norm po uzyskaniu decyzji lekarza. Jak wynika z art. 16 ust. 1 pkt 2 przywołanej ustawy, ograniczenia (tj. 7h / 35h, praca w godzinach nadliczbowych lub pora nocna) nie mają zastosowania m.in. gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. Koszty badań ponosi pracodawca.
Badania wynikające z ustawy o zatrudnianiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych
W świetle art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. W związku z brakiem powszechnej regulacji, to pracodawca określa zasady udzielania tych zwolnień. Wynagrodzenie za czas badań oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.
Podsumowując…
Warto zwrócić uwagę na dwie kwestie: badania „dopuszczające” pracę w godzinach nadliczbowych i porze nocnej, a także zwolnienie od pracy na tzw. zabiegi specjalistyczne.
W pierwszym przypadku należy pamiętać, iż zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy, pracodawca kieruje pracownika na stosowne badanie lekarskie na jego wniosek. Inicjatorem badania jest więc sam pracownik niepełnosprawny. Natomiast, jak wynika z wyjaśnień Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (publ. www.niepelnosprawni.gov.pl), w przypadku zwolnienia od pracy określonego w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy nieobecność może trwać cały dzień bądź kilka godzin. Pracodawca nie jest uprawniony do „wysyłania’ pracownika na urlop wypoczynkowy w tej sytuacji. Sam czas zwolnienia zależny jest od czasu trwania badania, zabiegu oraz ewentualnego czasu niezbędnego na dojazd.
