Okresy wypowiedzenia są elastyczne

W starszym orzecznictwie wypracowany został pogląd, zgodnie z którym okresy wypowiedzenia mają charakter bezwzględny i jako takie przyjmowały postać sztywnych przedziałów czasowych. Wypowiedziana umowa o pracę rozwiązywała się dokładnie z upływem tego okresu, co wymagało złożenia oświadczenia zawierającego wypowiedzenie z wyprzedzeniem odpowiadającym długości mającego zastosowanie okresu wypowiedzenia¹.

Przykładowo, rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia wymagało jego złożenia na ostatni dzień poprzedniego miesiąca kalendarzowego.

Pomimo tego, że pogląd ten został odrzucony zarówno w późniejszym orzecznictwie², jak i w doktrynie prawa pracy³, w praktyce nadal można spotkać się z takim postrzeganiem okresów wypowiedzenia.

W aktualnym stanie prawnym prawidłowe ustalenie długości trwania okresu wypowiedzenia wymaga uwzględnienia regulacji zawartej zarówno w kodeksie pracy (KP), jak i w kodeksie cywilnym (KC). Przepisy kodeksu pracy wyznaczają wyłącznie koniec okresu wypowiedzenia, nie odnosząc się w ogóle do kwestii początku jego biegu. W związku z tym, za sprawą klauzuli z art. 300 KP posiłkujemy się w tym zakresie odpowiednią regulacją zawartą w kodeksie cywilnym.

Wypowiedzenie jest oświadczeniem woli, którego moment złożenia (początek biegu) ustalamy na podstawie art. 61 § 1 zd. 1 KC (w zw. z art. 300 KP). Zgodnie z tym przepisem, wypowiedzenie uznaje się za skutecznie złożone, jeżeli doszło do adresata w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Bez znaczenia przy tym jest to, czy adresat przeczytał przedłożony sobie dokument, czy też odmówił zapoznania się z jego treścią. Aby wypowiedzenia rozpoczęło swój bieg wystarczy jedynie stworzyć realną możliwość zapoznania się z jego treścią przez adresata4. Dlatego też rozwiązanie umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia nastąpi również wtedy, gdy druga strona odmówiła przyjęcia pisma zawierającego wypowiedzenia⁵.

Natomiast termin wypowiedzenia (koniec biegu) wyznacza art. 30 § 2¹ KP, zgodnie z którym okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.

Wypowiedzenie obejmujące tydzień lub jego wielokrotność może być złożone w dowolnym dniu tygodnia, zaś wypowiedzenie obejmujące miesiąc lub jego wielokrotność może być złożone w dowolnym dniu miesiąca.

Okres wypowiedzenia trwa od momentu złożenia oświadczenia woli w tym przedmiocie do momentu rozwiązania umowy o pracę na mocy tak złożonego oświadczenia. Okresy wypowiedzenia nie mają więc charakteru sztywnego lecz elastyczny (minimalny), co w rezultacie sprawia, że w praktyce trwają dłużej niż to wynika z ich nazwy.  

Przykładowo, dwutygodniowe wypowiedzenie złożone pomiędzy 3 a 8 sierpnia 2015 r. zakończy się 22 sierpnia 2015 r. Natomiast jednomiesięczne wypowiedzenie złożone pomiędzy  2 a 31 sierpnia 2015 r. potrwa do 30 września 2015 r.

Przedstawione powyżej reguły ustalania długości okresów wypowiedzenia nie znajdują zastosowania do umów zawartych na okres próbny nieprzekraczający dwóch tygodni (art. 34 pkt 1 KP) oraz umów na zastępstwo (art. 33¹ w zw. z art. 25 § 1 KP), dla których przewidziane zostały 3-dniowe okresy wypowiedzenia liczone w dniach roboczych. Okresy wypowiedzenia tych umów o pracę rozpoczynają swój bieg następnego dnia po ich złożeniu, zaś kończą się z upływem trzeciego dnia roboczego (art. 111 KC w zw. z art. 300 KP). Na poczet tak pojętych „dni roboczych” zaliczamy wszystkie dni, które nie są niedzielami i świętami ustawowo uznanymi za dni wolne od pracy, w tym również soboty, które zgodnie z rozkładem czasu pracy danego pracownika zostały przewidziane jako dni pracy6.

¹por. m.in. wyroku SN z 23.03.1978 r., I PRN 24/78, OSNC 1978/11/214; wyrok SN z dnia 30.07.1981 r., I PR 63/81, OSNC 1982/1/18; wyrok SN z 14.03.1983 r., I PRN 32/83, OSNCP 1983/12/197; wyrok SN z 8.11.1988 r., I PRN 48/88, PiZS 1989, Nr 2-3, s. 69

²zob. m.in. wyrok SN z 28.06.2005 r., III PK 44/05, OSNP 2006/9-10/147; wyrok SN z 26.04.2011 r., II PK 302/10, OSNP 2012/17-18/215

³Por. m.in. M. Gersdorf, Okresy wypowiedzenia – zagadnienia praktyczne, PiZS 1998, Nr 11, s. 29

⁴por. wyrok SN z 16.03.1995 r., I PRN 2/95, OSNP 1995/18/229

⁵por. wyrok SN z 13.12.1996 r., I PKN 41/96, OSNP 1997/15/268

⁶por. stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z 1.03.2010 r. w sprawie trzydniowych terminów wypowiedzenia liczonych w dniach roboczych (GPP-517-4560-14-1/10/PE/RP) oraz stanowisko Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 1.03.2010 r. w sprawie trzydniowych terminów wypowiedzenia liczonych w dniach roboczych