Czy ryczałt za pracę w porze nocnej może uzupełniać wynagrodzenie pracownika do minimalnego wynagrodzenia?

Dopuszczalność wypłaty ryczałtu za pracę w porze nocnej oraz jego wysokość

W świetle art. 151⁸ kodeksu pracy pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej. W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek może być zastąpiony ryczałtem.

W stosunku do pracowników opłacanych ryczałtem za pracę w porze nocnej, wysokość tego świadczenia odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. W wyroku z dnia 1 grudnia 1998 r. (sygn. akt I PKN 464/98) Sąd Najwyższy uznał, iż „ryczałt taki musi (…) odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w tych godzinach. Zastąpienie określonego świadczenia ryczałtem znacznie odbiegającym od świadczenia należnego na ogólnych zasadach jest nieprawidłowe i nie pozbawia pracownika roszczenia o ewentualne wyrównanie należności”.

„Zawartość” minimalnego wynagrodzenia za pracę

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych. Należy do nich m.in. dodatek za pracę w porze nocnej. W ust. 5 tego przepisu ustawodawca wyłączył jednak z kwoty minimalnego wynagrodzenia kilka świadczeń, a mianowicie: nagrodę jubileuszową, odprawę pieniężną przysługującą pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Zdaniem PIP i MPiPS…

W 2009 roku w kwestii „zawartości” minimalnego wynagrodzenia za pracę wypowiedziały się PIP oraz MPiPS: Główny Inspektorat Pracy w stanowisku z 6 kwietnia 2009 r. (GPP-471-4560-25/09/PE/RP) w sprawie minimalnego wynagrodzenia pracownika oraz Ministerstwo w stanowisku z 6 marca 2009 r. w sprawie minimalnego wynagrodzenia.

Z pierwszego z nich wynika, iż „według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych należą też dodatek m.in. za pracę w nocy. (…) zgodnie z przepisami do minimalnego wynagrodzenia (…) możemy wliczać dodatek za pracę w nocy”.

Podobnie MPiPS, które uznało, iż „zakres składników wynagrodzeń w gospodarce narodowej (…) definiuje wynagrodzenia osobowe pracowników jako wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane lub wydawane
w naturze (odpowiednio przeliczone). (…) wymienione są obok wynagrodzenia zasadniczego, premii i nagród także dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (….) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy. Wśród wymienionych dodatków mieści się także dodatek za pracę w porze nocnej.”.

Należy dodać, iż pomimo odmiennego sposobu liczenia dodatku i ryczałtu za porę nocną charakter prawny obu świadczeń jest taki sam – rekompensata za pracę nocną.

Podsumowując…

Z opisanego przez Pana stanu faktycznego wynika, iż ustalono Panu ryczałt za pracę w porze nocnej oraz wliczono jego kwotę do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Mając na uwadze regulacje prawne oraz wskazane powyżej interpretacje urzędowe należałoby uznać, iż z prawnego punktu widzenia nie ma zakazu wliczania ryczałtu za pracę w porze nocnej do minimalnego wynagrodzenia za pracę.