Czy można zwolnić pracownika, który podczas L-4 chodzi do pracy

Zgodnie z art. 41 KP, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

W świetle tego przepisu, usprawiedliwiona nieobecność w pracy spowodowana chorobą kreuje stan ochronny, w którego okresie pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę. Złożone w tym czasie oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem będzie naruszało przepisy o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie.

Działanie omawianej ochrony ujawni się najdobitniej w przypadkach, gdy korzystający ze zwolnienia lekarskiego pracownik otrzyma pismo z wypowiedzeniem poza zakładem pracy, np. za pośrednictwem poczty w miejscu swego zamieszkania.

Szczegółowej analizy wymagają natomiast przypadki, gdy do wręczenia wypowiedzenia pracownikowi niezdolnemu do pracy dochodzi w miejscu pracy. W takiej sytuacji ustalenia wymaga, czy pracownik w momencie otrzymania wypowiedzenia wykonywał pracę, czy też przybył do zakładu pracy bez zamiaru jej świadczenia, lecz w celu przedłożenia zwolnienia lekarskiego (por. wyrok SN z 17.11.1997 r., I PKN 366/97, OSNP 1998/17/97).

Podkreślenia wymaga fakt, iż przesłanką omawianej ochrony jest stan „usprawiedliwionej nieobecności w pracy” a nie stan „niezdolności do pracy”. Zakres pierwszego z tych pojęć jest szerszy i jako taki zawiera w sobie przypadki „niezdolności do pracy”. Sama tylko „niezdolność do pracy”, przy jednoczesnym braku przesłanki „nieobecności w pracy” nie jest wystarczająca do zastosowania ochrony z art. 41 KP. Innymi słowy, o wynikającym z tego przepisu zakazie wypowiedzenia nie decyduje sama tylko „niezdolność pracownika do pracy” spowodowana jego chorobą, ale przede wszystkim musi być spełniona druga przesłanka, którą jest „nieobecność pracownika w pracy”.

Tezę tę potwierdza Sąd Najwyższy, który w jednym ze swych orzeczeń wskazał, że przez „obecność w pracy” należy rozumieć stawienie się pracownika do pracy i świadczenie pracy, a więc wykonywanie obowiązków wynikających z umowy o pracę lub też gotowość do jej wykonywania. Jeżeli zatem mimo niezdolności do pracy pracownik nadal wykonuje pracę – to czas pozostawania w pracy nie może być rozumiany jako usprawiedliwiona nieobecność w pracy podlegająca ochronie przez art. 41 KP. Okres ochronny przewidywany w art. 41 KP rozpoczyna się z chwilą powstania przesłanki zakazu wypowiedzenia, tj. nieobecności pracownika w pracy z powodu choroby czyniącej go niezdolnym do pracy lub zaprzestania świadczenia pracy z tej samej przyczyny (wyrok SN z 5.05.2010 r., II PK 343/09, LEX nr 603420).

Tym samym, z omawianej ochrony nie korzysta pracownik, który z własnej woli świadczył pracę w okresie zwolnienia lekarskiego, a następnie wykazał (po otrzymaniu wypowiedzenia), że w dniu wypowiedzenia był niezdolny do pracy z powodu choroby (por. uchwałę SN z 11.02.1993 r., I PZP 68/92, OSNC 1993/9/140).