29.06.2016 r.
5 min

W jakich sytuacjach czas pracy pracownika może być rozliczany w oparciu o system zadaniowego czasu pracy?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
29.06.2016r.
5 min

Zacytowany przepis wprowadza w istocie dwie przesłanki, których spełnienie jest wymogiem legalnego wprowadzenia tego szczególnego systemu czasu pracy, a mianowicie uzasadnienie rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy.

Podkreślenia wymaga, że specyfika miejsca wykonywania pracy, które znacznie utrudnia lub wręcz uniemożliwia sprawowanie przez pracodawcę bieżącej kontroli nad wykonywaniem pracy przez pracownika, jest samoistną przesłanką uzasadniającą wprowadzenie tego systemu czasu pracy. Nie znajduje uzasadnienia w literalnej wykładni przepisu pogląd, zgodnie z którym miejsce wykonywania pracy uzasadnia stosowanie zadaniowego systemu czasu pracy tylko w sytuacji, gdy istnieje równoległe uzasadnienie rodzajem pracy lub jej organizacją. Należy jednak pamiętać, że niedopuszczalne jest stosowanie zadaniowego systemu czasu pracy do pracowników wykonujących pracę w zakładzie pracy lub w innym stałym bądź długotrwałym miejscu wykonywania pracy w sytuacji, gdy wykonywanie pracy przez pracowników musi być nadzorowane.

Wprowadzenie zadaniowego systemu czasu pracy nie wymaga według aktualnego stanu prawnego zawarcia tej informacji w umowie o pracę. W obecnym stanie prawnym tylko dwa systemy czasu pracy wymagają dla swej skuteczności wprowadzenia treścią umowy o pracą (system „weekendowy” oraz system skróconego tygodnia pracy). Wręcz przeciwnie – możliwość rozliczania czasu pracownika w oparciu o reguły zadaniowego systemu czasu pracy jest uwarunkowana wprowadzeniem tego systemu poprzez właściwy akt normatywny, a więc w zależności od specyfiki zakładu – układ zbiorowy pracy, regulamin pracy lub obwieszczenie. Zadaniowego systemu czasu pracy nie można natomiast wprowadzić w formie dorozumianej. Innymi słowy za naruszenie przepisów prawa uznana zostanie sytuacja, w której regulamin pracy obowiązujący w zakładzie przewiduje stosowanie wobec ogółu pracowników systemu podstawowego, podczas gdy rozliczenie niektórych pracowników odbywać się będzie według systemu zadaniowego.

Podkreślenia wymaga pewien błąd w stosowaniu zadaniowego systemu czasu pracy, które występuje dość powszechnie. Chodzi mianowicie o całkowite zaniechanie przez pracodawcę obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy dla pracownika zatrudnionego w zadaniowym systemie czasu pracy. Zwolnienie ustawowe przewidziane w art. 149 § 2 Kodeksu pracy uwalnia pracodawcę tylko i wyłącznie od obowiązku ewidencjonowania godzin pracy, a nie od obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy. To sformułowanie nie jest równoznaczne ze zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy. Nie musząc zawierać informacji godzinowej w ewidencji czasu pracy „zadaniowca” musimy bowiem zaewidencjonować szereg informacji koniecznych dla prawidłowego naliczenia wynagrodzenia np. informację o urlopie wypoczynkowym czy niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. W praktyce zaniechanie obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy dla „zadaniowca” bardzo często skutkuje wszczęciem odpowiedzialności wykroczeniowej.

Mówiąc o zadaniach, które stanowią podstawę rozliczenia pracownika w zadaniowym systemie czasu pracy, trzeba pamiętać, że powinny one zostać tak ustalone, żeby pracownik przy dołożeniu należytej staranności, był w stanie je wykonać w ramach 8 godzinnej normy dobowej i przeciętnie 40 godzinnej normy tygodniowej w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Rozmiar powierzonych pracownikowi zadań nie może być więc dowolny lecz musi być możliwy do wykonania w ramach wymiaru czasu pracy wynikającego z norm określonych w art. 129 K.p. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na dwie istotne kwestie. Po pierwsze, potrzebę konkretyzacji zadań powierzanych pracownikowi i to w porozumieniu z pracownikiem (czyli innymi słowy po wysłuchaniu jego opinii na temat ram czasowych potrzebnych na zrealizowanie powierzonych zadań). Dlatego dla poprawnego i co najważniejsze pewnego rozliczenia czasu pracy w systemie zadaniowym właściwa jest praktyka polegająca na potwierdzaniu przez strony po zakończeniu okresu rozliczeniowego, że zadania zostały wykonane zgodnie z planem i w rozmiarze odpowiadającym planowanemu czasowi pracy

Po drugie, w systemie zadaniowym również istnieje pojęcie okresu rozliczeniowego, jako granicznej cezury, w zakresie której dokonujemy rozliczenia czasu pracy. W zadaniowym systemie czasu pracy również dokonujemy rozliczenia czasu pracy pracownika, jednak następuje to w sposób odmienny od innych systemów czasu pracy. Rozliczenie czasu pracy jest oparte bowiem na założeniu, że pracownik w danym okresie rozliczeniowym przepracował pełen obowiązujący go wymiar czasu pracy, jeżeli z okoliczności wykonywania pracy nie wynika szerszy od planowanego zakres wykonywanych zadań.