Czy pracowników tymczasowych wliczamy do stanu załogi pracodawcy użytkownika w kontekście obowiązku utworzenia służby bhp?

Problematyce zatrudniania tymczasowego poświęcona została ustawa z dnia 29.07.2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 360) – dalej jako: PracTymU. Cechą charakterystyczną stosunku pracy tymczasowej jest występowanie po stronie zatrudniającej dwóch podmiotów, tj. agencji pracy tymczasowej oraz pracodawcy użytkownika. Rzeczywistym pracodawcą pracownika tymczasowego jest agencja pracy tymczasowej, która zawiera z nim umowę o pracę na czas skierowania go do pracodawcy użytkownika. Ten ostatni wykonuje jedynie pewne obowiązki i korzysta z praw przysługujących pracodawcy, w zakresie niezbędnym do organizowania pracy z udziałem pracownika tymczasowego.

Przypisany agencji pracy tymczasowej status pracodawcy sprawia, że spoczywają na niej obowiązki nałożone na „typowego” pracodawcę, m.in. w zakresie wykonywania zadań służby bhp. Zgodnie z art. art. 237¹¹ § 1 KP, z chwilą zatrudnienia 101-go pracownika na pracodawcy ciąży obowiązek utworzenia służby bhp w formie wyodrębnionej jednostki organizacyjnej zakładu pracy. Dotyczy to każdego pracodawcy, a więc również i agencji pracy tymczasowej. Na poczet 101-osobowego stanu załogi wliczeniu podlegają zarówno pracownicy stacjonarni agencji pracy tymczasowej (stały personel obsługujący agencję), jak i jej pracownicy tymczasowi (oddawani do dyspozycji pracodawców użytkowników).

Agencja pracy tymczasowej oraz pracodawca użytkownik mogą podzielić pomiędzy siebie niektóre obowiązki z zakresu szeroko pojętej problematyki bhp. Część obowiązków z tego zakresu została przypisana nieodwołalnie pracodawcy użytkownikowi, co sprawia, że nie mogą być one „przerzucone” na agencję pracy tymczasowej. Tego typu obowiązkami są:

• dostarczenie pracownikowi tymczasowemu odzieży i obuwie roboczego oraz środków ochrony indywidualnej,
• zapewnianie napojów i posiłków profilaktycznych,
• przeprowadzanie szkoleń w zakresie bhp,
• ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy,
• przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego oraz informowanie o tym ryzyku (zob. art. 9 ust. 2a PracTymU).

Ponadto, pracodawca użytkownik w pisemnym porozumieniu zawartym z agencją pracy tymczasowej może (ale nie musi) przejąć na siebie dodatkowe obowiązki z zakresu bhp, w tym również obowiązek utworzenia służby bhp. Sytuacja taka może mieć zwłaszcza miejsce w przypadku takim, jak przedstawiony w zapytaniu, a zatem wówczas, gdy po zatrudnieniu pracowników tymczasowych stan załogi pracodawcy użytkownika osiągnie poziom co najmniej 101 pracowników. Bez tych uzgodnień pracownicy tymczasowi nie będą wliczani do stanu załogi pracodawcy użytkownika w kontekście obowiązku ustanowienia służby bhp.  

Podobne stanowisko w omawianym zakresie prezentuje Państwowa Inspekcja Pracy (por.: https://www.pip.gov.pl/pl/porady-prawne/pracownicy-tymczasowi/9127,iii-sluzba-bhp.html).