Skopiuj link
Urlop wychowawczy w prawie wspólnotowym
Został jako urlop rodzicielski ujęty w dyrektywie Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC oraz uchylającej dyrektywę 96/34/WE.
Zgodnie z klauzulą 2.1 porozumienie przyznaje pracownikom – mężczyznom i kobietom – indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego z powodu narodzin dziecka lub przysposobienia dziecka, aby umożliwić im opiekę nad tym dzieckiem do czasu osiągnięcia przez nie pewnego wieku – wynoszącego maksymalnie osiem lat – który zostanie określony przez państwa członkowskie lub partnerów społecznych.
Państwa członkowskie decydują m.in. o tym czy urlop rodzicielski jest przyznawany na zasadach pełnego czy niepełnego wymiaru czasu pracy, w częściach czy w formie systemu kredytu czasowego, uwzględniając potrzeby zarówno pracodawców, jak i pracowników.
Ogólne zasady dotyczące urlopu wychowawczego w polskim prawie
Zaglądając natomiast do polskiego prawodawstwa warto przypomnieć, iż uprawnionym do wykorzystania urlopu wychowawczego jest pracownik z co najmniej 6-miesięcznym stażem pracy. Celem tej absencji jest oczywiście sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem (vide wyrok NSA z 25.03.2011r., I OSK 2066/10). Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia oraz nie więcej niż w 5 częściach, przy czym liczbę tych części ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu. Jeden miesiąc urlopu jest zagwarantowany dla jednego z rodziców, z wyjątkami wskazanymi w art. 186 § 9 kodeksu pracy.
Zdaniem MRPiPS…
Sposób wyliczenia zaproponowało Ministerstwo w swoim stanowisku z czerwca 2016 r. w sprawie ustalania okresu urlopu wychowawczego (publ. UiPP Nr 13 (415) z 01.07.2016 r. str. 6). Powołując się na przepisy art. 186 § 2 kodeksu pracy dotyczące długości urlopu wychowawczego (36 miesięcy) oraz odsyłając do orzecznictwa sądowego Departament Prawa Pracy MRPiPS wskazał na postanowienie Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2009 r. (II PK 223/09, LEX nr 585777), zgodnie z którym „sposób liczenia terminów określonych w przepisach Kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych”. Uzasadniając orzeczenie SN stwierdził, iż „w judykaturze utrwalony jest pogląd, że sposób liczenia terminów określonych w przepisach Kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych”.
Ministerstwo uzasadnia…
Jak podkreślił Departament, „zasady nabycia uprawnień pracowniczych są zatem zawarte w postanowieniach prawa pracy i odbiegają od reguł prawa cywilnego. (…) MRPiPS uważa więc, „(…) że jeżeli urlop wychowawczy został udzielony od dnia 4 kwietnia 2016 r., to 6 miesięczny okres urlopu wychowawczego upływa 3 października 2016 r. ”. W sytuacji, w której między poszczególnymi częściami urlopu wychowawczego występują przerwy, wówczas dla stwierdzenia w jakim momencie upłynie okres 36 miesięcy należy sumować pełne kolejne nieprzerwane miesiące urlopu wychowawczego. Według Departamentu „okres miesiąca upływa w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada początkowemu dniowi okresu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca (np. miesiąc liczony od dnia 4 kwietnia upływa w dniu 3 maja). Należy także zsumować dni „wystające” poza pełne miesiące, przyjmując 30 dni za jeden miesiąc.”.