Skopiuj link
Odpowiedź:
Zasady ustalania i wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego, zwanego potocznie trzynastką, określa ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1144 z późn. zm.).
Dodatkowe wynagrodzenie roczne podlega zajęciu oraz egzekucji w sposób określony w art. 87 i następnych k.p. Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 lutego 2004 r., „wyraźnie ochronna funkcja art. 87 § 1 k.p. daje podstawę do przyjęcia, że w pojęciu "wynagrodzenie za pracę" – w ujęciu tego przepisu – może się mieścić nie tylko wynagrodzenie za pracę w ścisłym znaczeniu, ale również inne świadczenia związane z pracą o charakterze zbliżonym do wynagrodzenia za pracę, czyli takie składniki szeroko pojmowanego wynagrodzenia, które nie są w ścisłym znaczeniu wynagrodzeniem za pracę, jednak są traktowane przez ustawodawcę na porównywalnych zasadach. (…) Dopuszczalność stosowania art. 87 § 1 k.p. w drodze analogii do odprawy emerytalnej i nagrody jubileuszowej uzasadniona jest podobieństwem funkcji i charakteru obu świadczeń w zestawieniu z wynagrodzeniem za pracę w ujęciu ścisłym. Wynagrodzenie za pracę, z jednej strony, oraz odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa, z drugiej, mają charakter pieniężny i są świadczeniami ze stosunku pracy. Wynagrodzenie za pracę zapewnia pracownikowi środki na utrzymanie i zaspokajanie innych potrzeb. Z reguły analogiczne są funkcje odprawy i nagrody, co jest widoczne zwłaszcza w przypadku pracownika, który w związku z ustaniem stosunku pracy przechodzi na emeryturę – nie będzie on kontynuował zatrudnienia, a świadczenia emerytalne są na ogół niższe od wynagrodzenia za pracę.” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2004 r., sygn. akt I PK 217/03).
Przepisy Kodeksu Pracy określające reguły dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę regulują m.in. należności podlegające potrąceniu z wynagrodzenia bez zgody pracownika, zakres egzekucji, kwoty wolne od potrąceń. Rzeczone przepisy nie wskazują jednak, czy w sytuacji gdy pracownik otrzymuje w jednym miesiącu oprócz wynagrodzenia za pracę dodatkowe wynagrodzenie roczne, potrącenia z obu świadczeń należy dokonać po ich zsumowaniu czy też odrębnie.
W ocenie Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, wyrażonej w stanowisku nr PR-III-079-680/Z/07, zasady dokonywania potrąceń określone w Kodeksie pracy do każdego z otrzymywanych przez pracownika świadczeń mają odrębne zastosowanie. Tym samym wielkość potrącenia i kwoty wolne od potrąceń dla każdego ze świadczeń należy ustalić osobno.
Odmienny pogląd przedstawił Główny Inspektor Pracy w piśmie z dnia 19 listopada 2012 r., znak: GNP-364/306-072-43-1/12. Stanął on na stanowisku, iż jeżeli w danym miesiącu następuje wypłata, oprócz wynagrodzenia za pracę, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, świadczenia te winny zostać zsumowane. Ustalona w ten sposób kwota stanowi podstawę do obliczenia zakresu dopuszczalnego potrącenia oraz kwoty wolnej od potrąceń.
Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej podzieliło stanowisko Głównego Inspektora Pracy w piśmie z dnia 16 maja 2013 r.
Powyższe prowadzi do wniosku, iż w przypadku wypłaty pracownikowi w jednym miesiącu wynagrodzenia za pracę oraz dodatkowego wynagrodzenia rocznego, oba świadczenia należy zsumować. Mając na względzie uzyskaną w ten sposób kwotę, należy ustalić dopuszczalną kwotę potrącenia oraz kwotę wolną od potrąceń zgodnie z zasadami określonymi w art. 87 i następnych k.p.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta
